یک عادت چقدر طول می‌کشه تا از بین بره؟

تا حالا شده بخوای یه عادت بد رو بذاری کنار؟ مثلاً ول کردن گوشی قبل خواب، نخوردن شیرینی بعد شام یا حتی عادت به منفی‌بافی؟ همه‌مون یه روزی خواستیم یه کاری رو ترک کنیم، ولی چند روز که گذشت، برگشتیم سر خونه اول. اینجاست که یه سوال پیش میاد که مدت زمان لازم برای ترک عادت چقدر هست؟ در ادامه قراره ببینیم چطور می‌شه یه رفتار رو تغییر داد و اصلاً چرا بعضی عادتا این‌قدر سمجن و ول‌کُنم نیستن.

اول از همه عادت دقیقاً یعنی چی؟

عادت یعنی یه کاری رو اونقدر تکرار کردی که دیگه بدون فکر انجامش می‌دی. مغزت براش یه مسیر عصبی ساخته که حتی اگه حواست هم نباشه، خودکار میری سراغش. مثلاً فکر کن هر روز صبح که بیدار می‌شی، مستقیم میری سراغ گوشی. اصلاً قبل از اینکه بفهمی چی کار می‌کنی، قفلش رو باز کردی و اینستاگرام رو بالا آوردی، این یعنی عادت.

مدت زمان لازم برای ترک عادت

اگه دنبال یه عدد مشخصی برای مدت زمان لازم برای ترک عادت هستی، باید بدونی که تحقیقات می‌گن به‌طور میانگین ۶۶ روز طول می‌کشه تا یک عادت جدید توی ذهن جا بیفته یا یک عادت قدیمی از بین بره. البته این فقط یه میانگینه. توی بعضی‌ها ممکنه ۲۱ روزه هم عادت تغییر کنه، ولی تو بعضیا هم تا ۹۰ روز یا حتی بیشتر طول می‌کشه. پس اگه بعد یه هفته دیدی هنوز وسوسه می‌شی بری سراغ عادت قبلیت، نترس، طبیعیه.

چه عواملی مدت زمان لازم برای ترک عادت تاثیر می‌ذاره؟

• مدت زمانی که اون عادت رو داشتی: اگه ۵ ساله که هر شب تا دیر وقت فیلم می‌بینی، طبیعیه که ترک این عادت سخت‌تر باشه تا کسی که تازه یه ماهه این کارو شروع کرده.
• نوع عادت: یه سری عادتا فیزیکی‌ان، مثل سیگار کشیدن یا پرخوری. بعضیا هم ذهنی‌ان، مثل منفی فکر کردن یا دائم خودتو مقصر دونستن. ترک عادت‌های منفی ذهنی معمولاً زمان‌برترن، چون ریشه‌شون توی افکار و باورهای ماست.
• میزان وابستگی احساسی: بعضی عادتا برامون حس خوبی می‌سازن، حتی اگه بدونیم به ضررمونه. مثلاً خوراکی شیرین خوردن بعد یه روز استرسی. این وابستگی احساسی، کار ترک رو سخت‌تر می‌کنه.
• محیط و اطرافیان: اگه بخوای قهوه رو ترک کنی ولی هر روز با دوستات بری کافه، سخت‌تر می‌تونی مقاومت کنی. محیط خیلی مهمه.

چگونگی ترک عادت‌های منفی مرحله ‌به ‌مرحله

• مرحله ۱: دقیق مشخص کن چی رو می‌خوای ترک کنی

• فقط نگو می‌خوام سالم‌تر زندگی کنم. بگو، می‌خوام شب‌ها بعد ساعت ۹ گوشی دست نگیرم.

• مرحله ۲: دلیل واقعی‌ت برای ترک عادت رو پیدا کن

• بدون انگیزه‌ی درونی، هیچ عادتی ترک نمی‌شه. بپرس چرا می‌خوام این عادت رو بذارم کنار؟ مثلاً چون خوابم به‌هم ریخته و صبحا بی‌انرژیم.

• مرحله ۳: یه جایگزین برای عادتت پیدا کن

• مغز دوست داره مسیر قبلی رو بره. پس باید یه مسیر جدید بسازی. مثلاً به‌جای گوشی، کتاب بخون یا موزیک آروم گوش بده.

• مرحله ۴: کم‌کم پیش برو

• قرار نیست یه شبه ترک عادت کنی. اولش ممکنه چند شب موفق شی، یه شب بزنی زیر همه چی. اشکال نداره. دوباره برگرد به مسیر.

• مرحله ۵: خودتو تشویق کن

• هر بار که موفق شدی، یه لبخند به خودت بزن یا حتی یه جایزه کوچیک بده به خودت. مغز با پاداش، بهتر همکاری می‌کنه.

چه کارهایی زمان لازم برای تغییر رفتار را بیشتر و سختتر می‌کند؟

• انتظار نتیجه سریع: مغزت عادت کرده، یه‌شبه تغییر نمی‌کنه.
• کمال‌گرایی: اگه یه شب شکست خوردی، نگوی «همه‌چی خراب شد». فردا دوباره شروع کن.
• نداشتن برنامه: بدون هدف و مسیر، مغز برمی‌گرده به همون عادت قبلی.

آیا ترک عادت با تغییر رفتار یکیه؟

تقریباً آره. وقتی یه عادت رو ترک می‌کنی، در واقع رفتارت رو عوض می‌کنی. به همین خاطره که زمان لازم برای تغییر رفتار هم دقیقاً همون چیزیه که برای ترک عادت نیاز داری. یعنی هر چی بیشتر تلاش کنی تا یه رفتار جدید رو جایگزین کنی، هم عادت قبلی کم‌رنگ می‌شه، هم تو به یه نسخه بهتر از خودت تبدیل می‌شی.

کلام‌آخر

مدت زمان لازم برای ترک عادت یه عدد قطعی نداره، ولی به‌طور میانگین می‌شه گفت چیزی بین ۲۱ تا ۹۰ روز طول می‌کشه تا یه عادت رو از بین ببری یا یه رفتار جدید رو جا بندازی. همه‌چیز بستگی به نوع عادت، اراد‌ت، محیط و برنامت داره. اگه به خودت زمان بدی، با خودت مهربون باشی و بدونی چرا می‌خوای تغییر کنی، بدون شک موفق می‌شی. ترک عادت‌های منفی ممکنه زمان‌بر باشه، ولی نتیجش همیشه شیرینه.