قراره در این مقاله چی بدونیم:
- شیردهی برای نوزاد و مادر چه فوایدی داره؟
- چرا گاهی مادران از شیشه شیر استفاده می‌کنن؟
- استفاده از شیشه شیر چه تاثیری بر شیردهی از سینه مادر داره؟
- از چه شیشه شیری استفاده کنیم بهتره؟
آیا شیشه شیر دادن باعث میشه نوزاد سینه رو نگیرد؟
در دوران نوزادی، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مادران، تغذیه نوزاد با شیر مادر هست. گاهی به دلایل مختلفی مثل شاغل بودن مادر، مشکلات پزشکی یا حتی خستگی زیاد، استفاده از شیشه شیر در کنار شیر مادر تبدیل میشه به یک انتخاب یا حتی یک ضرورت. حالا سؤال این هست که ترکیب شیر دادن مادر و استفاده از شیشه شیر، مشکلی داره یا نه؟ در این مقاله، از نگاه علمی بررسی می‌کنیم که چه زمان‌هایی این روش تغذیه‌ای مفیده، چه نکاتی باید رعایت بشه و چه چالش‌هایی ممکنه پیش بیاد.
مزایای چشمگیر شیردهی برای مادر و نوزاد
شیر مادر یک منبع کامل و بی‌نظیره که برای نوزاد فواید زیادی داره. نوزاد با خوردن شیر مادر، تمام مواد مغذی لازم برای رشد رو دریافت می‌کنه و سیستم ایمنی نوزاد تقویت میشه؛ به‌طوری که کمتر دچار عفونت، آلرژی، دیابت و چاقی میشه. اسیدهای چرب مفید در شیر مادر هم به رشد مغز و افزایش هوش کمک می‌کنن.
برای مادر هم شیردهی باعث ترشح هورمون‌هایی میشه که رحم رو سریع‌تر جمع می‌کنن، خونریزی رو کم می‌کنن و باعث کالری‌سوزی و کاهش وزن می‌شن. از طرفی شیردهی، احتمال سرطان سینه و سرطان تخمدان و پوکی استخوان رو برای مادر پایین میاره و پیوند عاطفی قوی‌تری بین مادر و نوزاد ایجاد می‌کنه.
چرا بعضی از مادران از شیشه شیر استفاده می کنند؟
دلایل استفاده از شیشه شیر در کنار شیر مادر می‌تونه متفاوت باشه:
- بازگشت مادر به محیط کار
- مشکلات در مکیدن سینه توسط نوزاد
- وجود بیماری یا مصرف داروهایی خاص توسط مادر
- نیاز به تقسیم وظایف با پدر یا سایر اعضای خانواده
- خستگی یا زخم شدن نوک سینه مادر
در چنین شرایطی، شیشه شیر به مادر اجازه می‌ده بدون قطع شیردهی، همچنان به نوزادش شیر بده یا حتی شیر دوشیده‌شده خودش رو به کمک شیشه به نوزاد بده.
آیا شیشه شیر باعث سردرگمی نوزاد در مکیدن می شود؟
یکی از نگرانی‌های اصلی در استفاده از شیشه شیر در کنار شیر مادر، پدیده‌ای به اسم «سردرگمی در مکیدن» یا nipple confusion هست. مکیدن سینه مادر و شیشه شیر، از نظر تکنیکی با هم تفاوت دارن. بعضی از نوزادان، وقتی به شیشه عادت می‌کنن، دیگر حاضر نیستن از سینه مادر شیر بخورن چون شیر شیشه راحت‌تر و سریع‌تر خارج میشه. برای خوردن شیر از سینه مادر نوزاد باید از قدرت فک استفاده کنه اما برای شیشه شیر فقط مکیدن و قورت دادن کفایت می‌کنه.
برای پیشگیری از این مشکل، توصیه میشه که مادر تا حد امکان، در چند هفته اول تولد، فقط از سینه به نوزاد شیر بده تا مهارت مکیدن تثبیت بشه. بعد از تثبیت شدن این مهارت، می‌تونه به‌تدریج شیشه شیر رو در برنامه تغذیه نوزاد وارد کنه.
بهترین زمان برای معرفی شیشه شیر به نوزاد
از نظر علمی، پیشنهاد میشه که استفاده از شیشه شیر در کنار شیر مادر بعد از حدود ۴ تا ۶ هفتگی نوزاد آغاز بشه، زمانی که نوزاد مهارت مکیدن سینه مادر رو به‌خوبی یاد گرفته. این زمان، بهترین بازه برای جلوگیری از سردرگمی در مکیدن نوزاد هست.
چه نوع شیشه شیری برای نوازد انتخاب کنیم؟
برای اینکه استفاده از شیشه به تجربه‌ای مثبت تبدیل بشه، باید در انتخاب نوع شیشه و سرشیشه دقت کرد:
- سرشیشه‌های شبیه به نوک سینه مادر کمک می‌کنن تا نوزاد راحت‌تر بین سینه و شیشه جابجا بشه.
- سرشیشه‌هایی با جریان کند بهتر هستن چون بیش از حد سریع بودن جریان شیر ممکنه نوزاد رو تنبل کنه.
- جنس نرم و ضدحساسیت سرشیشه‌ها باعث میشه تجربه‌ی شیر خوردن برای نوزاد دلپذیرتر باشه.
آیا استفاده از شیشه شیر باعث کاهش شیر مادر می شود؟
بله، اگه استفاده از شیشه شیر در کنار شیر مادر زیاد بشه و مکیدن مستقیم سینه کاهش پیدا کنه، ممکنه میزان شیر مادر کاهش پیدا کنه. چون مکیدن سینه مادر، یک فرآیند طبیعی برای تحریک تولید شیر هست. راهکار اینه که مادر در کنار شیشه، همچنان به شیردهی مستقیم ادامه بده یا در صورت نیاز، شیر رو با دستگاه دوشیده و ذخیره کنه. تعداد دفعات مکیدن سینه مادر نباید به طور چشمگیری کاهش پیدا کنه.
نکاتی برای استفاده بهینه از شیشه شیر در کنار شیر مادر
۱. تا هفته چهارم فقط از سینه شیر بدید تا مکیدن نوزاد تثبیت بشه.
۲. برای شروع، از سرشیشه‌هایی با جریان آهسته استفاده کنید.
۳. روزانه حداقل چند وعده شیردهی مستقیم با سینه داشته باشید.
۴. شیر دوشیده‌شده رو بجای شیر خشک در شیشه بریزید.
۵. تماس پوستی و عاطفی رو در زمان استفاده از شیشه هم حفظ کنید.
۶. از شیشه شیر فقط در مواقع ضروری استفاده کنید و نه برای راحتی.
حرف آخر
در شرایط خاص استفاده از شیشه شیر در کنار شیر مادر اگر آگاهانه و با رعایت اصول علمی باشه، نه‌تنها مضر نیست بلکه به مادر کمک می‌کنه تا در شرایط مختلف، تغذیه نوزاد رو ادامه بده. مهم اینه که تعادل رو حفظ کنیم و از وابستگی بیش از حد نوزاد به شیشه جلوگیری کنیم.