علائم بیماری ركتوسل و روشهای درمان این بیماری

رکتوسل (Rectocele) یه نوع افتادگی یا بیرون‌زدگی دیواره‌ی پشتی واژنه که باعث می‌شه رکتوم (انتهای روده‌ی بزرگ) به داخل واژن فشار بیاره. این مشکل به خاطر ضعیف شدن بافت‌های بین واژن و رکتوم اتفاق می‌افته و می‌تونه باعث ناراحتی، مشکلات گوارشی و حتی درد هنگام رابطه‌ی جنسی بشه. اگه این وضعیت شدید باشه و روش‌های غیرجراحی مثل تمرینات کف لگن کمکی نکنن، عمل جراحی یکی از گزینه‌ها برای درمانه.
تو این مقاله، با جراحی رکتوسل، روش‌های مختلف اون، مزایا و خطرات احتمالی، و دوره‌ی بهبودی بعد از عمل آشنا می‌شیم.

چه زمانی باید عمل رکتوسل انجام بشه؟

جراحی معمولا برای کسایی پیشنهاد می‌شه که:
احساس فشار یا برآمدگی داخل واژن دارن
مشکل در دفع مدفوع دارن و حس می‌کنن روده‌شون کامل خالی نمی‌شه
درد یا ناراحتی مداوم در ناحیه لگن دارن
حین رابطه‌ی جنسی درد دارن و این مشکل زندگی زناشویی‌شون رو تحت تأثیر قرار داده
روش‌های غیرجراحی مثل تمرینات کگل یا تغییرات تغذیه‌ای براشون مؤثر نبوده
اگه علائم خفیف باشن، می‌شه با تغییر سبک زندگی و فیزیوتراپی لگن کنترلشون کرد، ولی اگه این مشکلات کیفیت زندگی رو پایین بیارن، وقتشه که درباره‌ی جراحی فکر کنین.

روش‌های جراحی رکتوسل

بسته به شدت افتادگی و شرایط کلی بیمار، پزشک ممکنه یکی از روش‌های زیر رو پیشنهاد بده:

۱. جراحی از طریق واژن (Posterior Colporrhaphy)

این روش رایج‌ترین جراحی برای ترمیم رکتوسله. توی این عمل، جراح یه برش کوچیک توی دیواره‌ی پشتی واژن ایجاد می‌کنه و بافت‌های بین رکتوم و واژن رو محکم‌تر می‌کنه تا افتادگی برطرف بشه. تو بعضی موارد، جراح عضلات کف لگن رو هم تقویت می‌کنه تا احتمال بازگشت مشکل کمتر بشه.

۲. ترمیم اختصاصی محل افتادگی (Site-Specific Repair)

توی این روش، جراح فقط نقاطی که دچار ضعف شدن رو ترمیم می‌کنه، به جای این که کل دیواره‌ی پشتی واژن رو سفت کنه. این کار باعث می‌شه که حالت طبیعی بافت‌ها بیشتر حفظ بشه و بیمار بعد از جراحی احساس راحت‌تری داشته باشه.

۳. جراحی از طریق مقعد (Transanal Repair)

این روش کمتر رایجه و معمولا برای مواردی که مشکل اصلی توی روده و دفع مدفوعه، استفاده می‌شه. جراح از طریق مقعد، بافت‌های شل شده رو برش داده و ترمیم می‌کنه تا بیرون‌زدگی برطرف بشه.

۴. ترمیم از طریق ناحیه‌ی پرینه (Transperineal Repair)

پرینه همون ناحیه‌ایه که بین واژن و مقعد قرار داره. توی این روش، جراح از این قسمت به رکتوسل دسترسی پیدا می‌کنه و دیواره‌ی بین رکتوم و واژن رو تقویت می‌کنه. این روش معمولا برای موارد شدیدتر استفاده می‌شه.

۵. استفاده از مش جراحی (Mesh-Augmented Repair)

گاهی اوقات، جراح برای تقویت بافت‌ها و جلوگیری از بازگشت مشکل، یه توری مصنوعی (مش) رو بین واژن و رکتوم قرار می‌ده. البته این روش به دلیل خطرات مثل عفونت یا جا‌به‌جایی مش، کمتر توصیه می‌شه و فقط در شرایط خاص انجام می‌شه.

نتایج جراحی رکتوسل

تحقیقات نشون می‌ده که بین ۷۵ تا ۹۰ درصد بیمارها بعد از جراحی، بهبود چشمگیری در علائمشون دارن. البته بعضی افراد بعد از چند سال ممکنه دوباره کمی افتادگی رو تجربه کنن، مخصوصا اگه عضلات کف لگنشون ضعیف باشه یا یبوست مزمن داشته باشن.
عوارض احتمالی جراحی رکتوسل
مثل هر عمل جراحی، ترمیم رکتوسل هم می‌تونه یه سری خطرات و عوارض داشته باشه، مثل:
عفونت محل جراحی (که معمولا با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شه)
خونریزی
درد در ناحیه‌ی واژن یا لگن
مشکلات هنگام رابطه‌ی جنسی، مثل احساس تنگی زیاد در واژن
بازگشت مشکل بعد از مدتی
اگه جراحی با استفاده از مش انجام بشه، ممکنه مشکلاتی مثل جابه‌جایی مش یا واکنش بدن به مواد مصنوعی هم اتفاق بیفته.

دوره‌ی بهبودی بعد از عمل رکتوسل

بهبودی بستگی به نوع جراحی و شرایط کلی بدن داره، ولی معمولا شامل این مراحل می‌شه:
مدت بستری: بیشتر عمل‌های رکتوسل نیاز به بستری ندارن و بیمار همون روز مرخص می‌شه، ولی بعضی موارد ممکنه یه شب بستری بشن.
فعالیت‌های روزمره: حداقل ۴ تا ۶ هفته نباید فعالیت‌های سنگین انجام بدین. همچنین رابطه‌ی جنسی هم تا زمان بهبودی کامل توصیه نمی‌شه.
مدیریت درد: بعد از عمل، ممکنه چند روز درد یا احساس فشار داشته باشین که با مسکن‌های تجویزشده کنترل می‌شه.
مراجعه‌های بعدی: باید طبق برنامه‌ی پزشک، برای بررسی روند بهبودی و جلوگیری از عوارض احتمالی، مراجعات منظم داشته باشین.

چطور از بازگشت رکتوسل جلوگیری کنیم؟

بعد از جراحی، رعایت این نکات می‌تونه کمک کنه که مشکل دوباره برنگرده:
✔ تمرینات کف لگن (مثل کگل) رو انجام بدین تا عضلات واژن و پرینه تقویت بشن.
✔ از یبوست جلوگیری کنین و توی رژیم غذایی‌تون فیبر کافی داشته باشین.
✔ وزن متعادل داشته باشین، چون اضافه‌وزن فشار زیادی روی عضلات کف لگن وارد می‌کنه.
✔ بلند کردن اجسام سنگین رو محدود کنین، مخصوصا توی ماه‌های اول بعد از عمل.

نتیجه‌گیری

اگه رکتوسل باعث ناراحتی و مشکل توی زندگی روزمره‌تون شده، و روش‌های غیرجراحی جواب نداده، عمل جراحی می‌تونه یه راه‌حل مؤثر باشه. روش‌های مختلفی برای این جراحی وجود داره که پزشک با توجه به شدت مشکل، بهترین روش رو انتخاب می‌کنه. بهبودی معمولا چند هفته طول می‌کشه و با رعایت مراقبت‌های لازم، می‌شه از بازگشت مشکل جلوگیری کرد.