قراره چی بدونیم؟
- در ماه نهم بارداری باید به چه مراقبت‌هایی توجه کنی؟
- در ماه نهم بارداری چه کارهایی رو باید حتماً انجام بدی؟
- در ماه نهم بارداری چه کارهایی رو نباید انجام بدی؟
- چطور می‌تونی خودت رو برای یک زایمان راحت‌تر آماده کنی؟
- چه علائمی رو باید جدی بگیری و سریع اقدام کنی؟
راهنمای ماه نهم بارداری (مراقبت های ماه آخر حاملگی)
ماه نهم بارداری، حساس‌ترین بازه‌ی زمانی برای مادر و جنین به حساب میاد. در این ماه، رشد جنین تقریباً تکمیل شده و بدن مادر خودش رو برای زایمان آماده می‌کنه. هر تصمیم کوچک، ممکنه تأثیر زیادی بر روند زایمان و سلامت هر دو نفر داشته باشه. به همین دلیل، رعایت نکات علمی و اصولی در این ماه ضرورت داره.
اهمیت ویژه‌ی مراقبت در ماه نهم بارداری
در ماه نهم، تغییرات فیزیولوژیک بدن مادر مثل افزایش وزن رحم، تغییر مرکز ثقل بدن، تغییرات هورمونی و حساس شدن دهانه‌ی رحم، شرایط خاصی رو ایجاد می‌کنه. اگه مراقبت کافی نباشه، احتمال عوارضی مثل زایمان زودرس، پارگی زودرس کیسه آب یا حتی پره‌اکلامپسی افزایش پیدا می‌کنه. پس مراقبت درست، نه تنها سلامت مادر رو تضمین می‌کنه، بلکه روی رشد نهایی جنین هم تاثیر مستقیم می‌ذاره.
بایدهای ماه نهم بارداری
ماه نهم بارداری، به نوعی خط پایان حاملگی به حساب میاد. حالا وقتشه که مادر، خودش و بدنش رو به طور کامل برای لحظه‌ی تولد آماده کنه. اینجا دیگه نمی‌شه با آزمون و خطا پیش رفت؛ هر کاری باید بر اساس اصول علمی انجام بشه. رعایت بعضی از نکات می‌تونه خطرات رو کاهش بده و از بروز مشکلاتی مثل شروع زایمان زودرس یا عفونت‌های رحمی جلوگیری کنه.
۱. معاینات هفتگی رو جدی بگیر
از هفته‌ی ۳۶ به بعد، باید هر هفته تحت نظر ماما یا پزشک زنان و زایمان باشی. اندازه‌گیری فشار خون، بررسی موقعیت جنین، وضعیت دهانه‌ی رحم و آزمایش ادرار از معایناتی هستن که باید مرتب انجام بشن تا هر تغییر غیرطبیعی به‌موقع تشخیص داده بشه.
۲. رژیم غذایی متعادل رو رعایت کن
در این مرحله، بدن به انرژی بیشتری نیاز داره. بهتره وعده‌های غذایی سبک ولی مغذی بخوری. مصرف پروتئین (مثل تخم‌مرغ، گوشت بدون چربی و حبوبات)، کلسیم (شیر و لبنیات کم‌چرب)، آهن (گوشت قرمز، اسفناج) و فیبر کافی اهمیت بالایی داره. مصرف غذاهای شور، چرب یا خیلی شیرین رو باید تا حد ممکن محدود کنی.
۳. حرکات جنین رو زیر نظر داشته باش
از هفته‌ی ۲۸ به بعد، پایش حرکات جنین اهمیت پیدا می‌کنه ولی در ماه نهم حیاتی‌تر می‌شه. باید هر روز حرکات جنین رو بشمری. اگر کاهش یا تغییر ناگهانی در الگوی حرکت حس کردی، باید سریع به پزشک اطلاع بدی.
۴. تحرک مناسب داشته باش
فعالیت بدنی سبک مثل پیاده‌روی روزانه باعث بهبود خون‌رسانی به رحم و عضلات لگن می‌شه. ورزش‌های مخصوص بارداری که تمرکز بر تقویت عضلات کف لگن دارن، می‌تونن به آماده‌سازی بهتر بدن برای زایمان کمک کنن. البته هرگونه ورزش باید با مشورت پزشک انجام بشه.
۵. خواب مناسب و کافی داشته باش
با افزایش اندازه شکم، پیدا کردن وضعیت مناسب برای خواب سخت‌تر می‌شه و از طرف دیگه دردهای عضلانی و نیاز به دستشویی رفتن مکرر ممکنه خواب تو رو مختل کنه. بهتره به پهلوی چپ بخوابی تا جریان خون به سمت جنین و رحم بهتر بشه. استفاده از بالش بارداری می‌تونه کمک‌کننده باشه.
۶. وسایل مورد نیاز برای زایمان رو آماده کن
تا قبل از شروع هفته‌ی ۳۷، باید وسایل لازم برای بیمارستان (مدارک شناسایی، لباس‌های مخصوص مادر و نوزاد، لوازم بهداشتی و داروهای مورد نیاز) آماده شده باشه تا در صورت شروع درد زایمان، دچار اضطراب و کمبود وقت نشی.
نبایدهای ماه نهم بارداری
یک سری رفتارهای نادرست ممکنه سلامت مادر و جنین رو به خطر بندازه. به همین خاطر، لازمه دقیق بدونی که در این ماه چه کارهایی مجازه و چه کارهایی باید کنار گذاشته بشه.
۱. از علائم و نشانه‌های هشداردهنده غافل نشو
هرگونه سردرد شدید، تاری دید، درد شدید زیر شکم، خونریزی یا ترشح مایع از واژن، کاهش محسوس حرکات جنین یا تورم ناگهانی دست و صورت باید فوراً پیگیری بشه.
۲. کارهای استرس‌زا یا فیزیکی سنگین انجام نده
استرس زیاد و فعالیت‌های شدید بدنی می‌تونن ترشح هورمون‌هایی مثل کاتکول‌آمین‌ها رو افزایش بدن که این موضوع خطر شروع زایمان زودرس یا افزایش فشار خون رو به دنبال داره.
۳. بدون مشورت دارو مصرف نکن
مصرف خودسرانه‌ی داروهای مسکن، مکمل‌های گیاهی یا دمنوش‌های آرام‌بخش حتی اگه طبیعی به نظر بیان، می‌تونه عوارض جبران‌ناپذیری برای مادر و جنین داشته باشه. داروهای محرک انقباض یا داروهای کاهش‌دهنده‌ی فشار خون از جمله مواردی هستن که باید حتماً با نسخه پزشک مصرف بشن.
۴. روابط زناشویی باید با توجه به شرایط خودت تنظیم بشه
در شرایط خاص مثل جفت سرراهی، سابقه‌ی زایمان زودرس یا پارگی کیسه آب، روابط زناشویی باید محدود یا کاملاً قطع بشه. بهتره درباره‌ی این موضوع با پزشک معالج خودت مشورت کنی.
۵. از کم‌آب شدن بدن جلوگیری کن
کم‌آبی می‌تونه باعث انقباضات رحمی و حتی شروع زایمان بشه. باید به میزان کافی آب و مایعات سالم مصرف کنی، مخصوصاً توی روزهای گرم یا بعد از فعالیت بدنی.
نکات تخصصی تکمیلی برای ماه نهم بارداری
- تمرین کِگل: این تمرین کمک می‌کنه عضلات کف لگن تقویت بشه و بعد از زایمان سریع‌تر به حالت طبیعی برگرده.
- برنامه‌ریزی برای زایمان: بهتره از الان درباره‌ی روش زایمان (طبیعی یا سزارین)، برنامه‌ی حضور همسر در اتاق زایمان و انتخاب بیمارستان تصمیم بگیری.
- آمادگی روانی: شناخت علائم شروع زایمان (مثل انقباضات منظم، پارگی کیسه آب، خروج ترشحات خونی) باعث می‌شه استرس رو مدیریت کنی و با آمادگی بیشتری وارد فرآیند زایمان بشی.
حرف آخر
ماه نهم بارداری زمانی است که باید با دقت بیشتری مراقب خودت و جنین باشی. رعایت نکات علمی، تغذیه صحیح، کنترل حرکات جنین، معاینات منظم و پرهیز از رفتارهای پرخطر، همه در خدمت یک زایمان ایمن و بدون عارضه هستن. فراموش نکن که هر سوال یا نگرانی، باید مستقیم با پزشک متخصص در میان گذاشته بشه تا بهترین تصمیم برای سلامت تو و جنین گرفته بشه.