لتارژی یا کاهش سطح هوشیاری کودکان چیست؟
وقتی بچه‌مون بیش از حد بی‌حال و خواب‌آلود می‌شه
شاید برات پیش اومده باشه که یه روز بچه‌ت بی‌حال و خواب‌آلود باشه، اونم نه از نوع معمولی‌اش! انقدر بی‌رمق که حتی صدات رو نمی‌شنوه یا خیلی دیر واکنش نشون می‌ده. اینجور مواقع خیلی از مامانا نگران می‌شن و یکی از واژه‌هایی که ممکنه از پزشک بشنون، “لتارژی“ یا همون کاهش سطح هوشیاری هست.
لتارژی یعنی چی دقیقاً؟
لتارژی (Lethargy) یه وضعیتیه که توش بچه بیش از حد معمول خواب‌آلود، بی‌حال، بی‌حوصله یا کند می‌شه. این موضوع می‌تونه کاملاً بی‌خطر باشه (مثلاً بعد از یه روز پرتحرک یا تب کوتاه‌مدت) یا گاهی یه زنگ خطر برای مشکل جدی‌تر باشه.
فرق لتارژی با خستگی یا خواب‌آلودگی چیه؟
خیلی وقتا بچه‌ها بعد از یه روز بازی طبیعی خسته‌ن و زود می‌خوابن. اما لتارژی یه چیز دیگه‌ست. بچه ممکنه:
- صدا بزنی، جواب نده یا خیلی دیر واکنش نشون بده
- نتونه چشم‌هاشو باز نگه داره
- حتی موقع بیداری هم حواسش پرت باشه
- به سختی راه بره یا تعادل نداشته باشه
- موقع غذا خوردن یا بازی اصلاً همکاری نکنه
اینا نشونه‌هایی‌ان که میگن ممکنه بدن کمک بخواد.
علت لتارژی در کودکان چیه؟
دلایل زیادی هست که می‌تونه باعث کاهش سطح هوشیاری بشه. از ساده‌ترین تا جدی‌ترین:
۱. تب بالا یا عفونت ویروسی
بعضی وقتا تب باعث خستگی زیاد می‌شه. ویروس‌هایی مثل آنفولانزا، کرونا یا RSV هم باعث لتارژی می‌شن، به‌خصوص اگه با تب و بدن‌درد همراه باشن.
۲. کم‌آبی بدن (دهیدراته شدن)
وقتی بچه به اندازه کافی آب نخوره یا اسهال و استفراغ داشته باشه، بدنش ضعیف می‌شه و این می‌تونه به کاهش سطح هوشیاری منجر بشه.
۳. افت قند خون
بچه‌هایی که به‌موقع غذا نمی‌خورن یا بیماری‌های زمینه‌ای دارن ممکنه دچار افت قند خون بشن و این می‌تونه یه دلیل لتارژی باشه.
۴. ضربه به سر
اگه بچه‌تون تازه زمین خورده یا ضربه‌ای به سرش وارد شده و بعدش بی‌حال شده، حتماً باید جدی بگیرین.
۵. عفونت‌های جدی‌تر (مثل مننژیت)
اگه لتارژی همراه با تب شدید، سفتی گردن، تهوع یا استفراغ باشه، ممکنه نشونه‌ای از مننژیت باشه و باید فوری به اورژانس مراجعه بشه.
چه زمانی باید نگران بی‌حالی بچه بشیم؟
اگه یکی از این موارد رو دیدی، حتماً سریع بچه‌ت رو به پزشک برسون:
- بچه با وجود صدا زدن، واکنش نشون نمی‌ده
- تنفسش کند یا سخت شده
- رنگ پوستش پریده یا کبود شده
- توی حرف زدن یا راه رفتن مشکل پیدا کرده
- بی‌حال بودنش بیش از ۶ ساعت ادامه پیدا کرده
تو خونه اگه لتارژی اتفاق افتاد چیکار کنیم؟
قبل از هرچیز، تشخیص اصلی با پزشکه. اما اگه حس کردی بچه‌ت خیلی بی‌حاله، این کارا می‌تونه کمک کنه تا پزشک راحت‌تر وضعیت رو بررسی کنه:
- دمای بدنش رو بگیر
- بررسی کن آب خورده یا نه
- اگه ضربه‌ای به سر داشته، دقیق زمان و شدت ضربه رو یادداشت کن
- علائمی مثل استفراغ، سردرد، تنگی نفس یا لرزش رو بنویس
پاسخ به سوالات متداول در زمینه لتارژی
لتارژی هیپنوتیزم چیست؟
مرحله لتارژی یا مرگ کاذب در هیپنوتیزم، از عمیق‌ترین مراحل ریلکسیشن است. در این مرحله، فرد کاملا بی‌حس می‌شود و حتی اگر جسم تیزی به بدن او فرو کنید احساس درد و ناراحتی نخواهد کرد. بنابراین، لتارژی هیپنوتیزم برخلاف لتارژی پزشکی جای نگرانی ندارد.
درمان لتارژی (کاهش سطح هوشیاری) با طب سنتی چگونه است؟
طب سنتی علاوهبر تاکید بر یافتن علت اصلی بروز این مشکل، روی مصرف دمنوشهای آرامشبخش مانند دمنوش گل گاوزبان، اسطوخودوس و سنبلالطیب نیز متمرکز است. از طرفی، معتقد است که ورزش منظم، ماساژدرمانی، داشتن یک رژیم غذایی سبک و درمان بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشار خون بالا و غیره نیز واقعا موثر است.
در آخر…
بیشتر وقتا لتارژی در کودکان یه واکنش طبیعی به تب، بیماری یا خستگیه. ولی گاهی هم می‌تونه هشداردهنده باشه. بهترین کار اینه که مامان یا بابای آگاه باشیم، نه مضطرب! اگر احساس کردی حال عمومی بچه‌ت فرق کرده، بدون استرس با پزشک تماس بگیر. آرامش تو، مهم‌ترین داروی بچه‌ته.