راز های مراقبت از دندان کودکان از دید متخصصان!

نکات کوچک، نتایج بزرگ؛ بسیاری از والدین نمی‌دانند که با رعایت چند نکته‌ ریز و جزئی اما بسیار ساده، چقدر می‌توانند در سلامت دهان و دندان کودک خود در آینده تأثیرگذار باشند! اهمیت سلامت دهان و دندان کودک از همان ابتدای رویش اولین دندان های شیری آغاز می شود و والدین باید بدانند چگونه از دندان های کودک خود به خوبی مراقبت کنند. در واقع مراقبت از دندان کودکان چند نکته کوچک و ساده را شامل می شود که در ادامه این مطلب با کمک متخصصین کلینیک کودکان، آنها را به شما آموزش داده ایم. 

از همان ابتدای رویش دندان شیری شروع کنید!

دندان‌های شیری بی‌اهمیت نیستند! سلامت این دندان‌ها مستقیماً بر سلامت دندان‌های دائمی تأثیر می‌گذارد. از رویش اولین دندان، کار والدین برای مراقبت از سلامت دهان کودک آغاز می شود. پوسیدگی دندان شیری نه تنها کودک را دچار درد و بی‌خوابی می‌کند، بلکه می‌تواند جویدن و تلفظ کلمات را نیز مختل کند. پس تمیز کردن دندان‌های شیری را جدی بگیرید.

آموزش تمیز کردن دندان‌ها با گاز استریل یا مسواک نرم

از دید متخصصین، مسواک زدن و تمیز کردن دندان کودک بسیار مهم است و این کار تا حد زیادی به عهده والدین است. اما نحوه تمیز کردن دندان ها به سن آنها بستگی دارد و می تواند متفاوت باشد:

تمیز کردن دندان نوزاد و کودک زیر ۲ سال

بسیاری از والدین مراقبت از دندان کودکان کم‌سن را جدی نمی‌گیرند و همین موضوع می‌تواند باعث پوسیدگی زودهنگام و مشکلات دهانی در آینده شود. زمانی که کودک هنوز دندان درنیاورده، کافی است یک تا دو بار در روز، به‌ خصوص بعد از شیر خوردن و قبل از خواب، با یک گاز استریل مرطوب، لثه‌ها را به‌آرامی پاک کنید تا باقی‌مانده شیر روی لثه‌ها نماند و باعث التهاب نشود.

اما زمانی که اولین دندان های شیری رشد می کنند، بهتر است به جای گاز استریل، از مسواک های انگشتی استفاده کنید. به این منظور پس از هر وعده غذایی و هر بار شیر خوردن، با مسواک انگشتی به آرامی قسمت خارجی و قسمت داخلی دندان کودک را تمیز کنید. برای کودکان زیر ۲ سال استفاده از خمیر دندان توصیه نمی شود، مگر به مقدار بسیار کم و با نظر دندانپزشک.

تمیز کردن دندان کودک بالای ۲ سال

برای کودکان بالای ۲ سال بهتر است از مسواک های بسیار نرم و کوچک استفاده شود. دقت کنید که الیاف مسواک اصلا نباید سفت و زبر باشد. اگر کودک شما بالای ۳ سال سن دارد، می توانید از خمیر دندان های مخصوص کودک فاقد فلوراید یا با فلوراید کم استفاده کنید.

خمیر دندان را به مقدار خیلی کم (اندازه یک نخود کوچک) روی مسواک بزنید، زیرا کودکان معمولا روی بلع خود کنترلی ندارند و ممکن است خمیر دندان را قورت دهند.تا ۵ سالگی خودتان برای کودک مسواک بزنید؛ زیرا کودکان کم سن معمولا نمی توانند همه بخش های دندان ها را تمیز کنند.

شیر شبانه دشمن خفته دندان ها!

شیر، حتی شیر مادر، اگر پس از نوشیدن روی دندان باقی بماند، باعث پوسیدگی شدید می‌شود. در واقع یکی از عوامل اصلی پوسیدگی دندان کودکان، باقی ماندن شیر درد دهن آنها در زمان خواب است. اگر کودک شما عادت دارد قبل از خواب شیر بخورد، حتما بعد از مصرف شیر دندان ها را تمیز کنید تا شیر روی لثه و دندان ها باقی نماند. 

تغذیه درست و پرهیز از تنقلات چسبنده و شیرین

خوراکی‌هایی مثل لواشک، کشمش، آبمیوه و شکلات چسبنده مدت طولانی روی دندان می‌مانند. نوشیدنی های شیرین مثل نوشابه و آبمیوه های غیر طبیعی علاوه بر ضرری که برای سلامت کودک دارند، در پوسیدگی زودهنگام دندان ها نیز بسیار تاثیرگذار هستند. نکته مهم از نظر دندانپزشک کودکان این است که دفعات مصرف مهم‌تر از مقدار مصرف است؛ میان‌وعده‌های زیاد، خطر بیشتری از خوردن یکباره شیرینی دارد.

معاینات منظم دندانپزشکی هر ۶ ماه یک‌بار

خیلی از والدین تصور می‌کنند تنها زمانی باید کودک را نزد دندانپزشک ببرند که دندان درد ایجاد شود؛ در صورتی‌که معاینات دوره‌ای هر ۶ ماه یک‌بار باعث می‌شود پوسیدگی‌های کوچک در همان مراحل اولیه تشخیص داده شده و قبل از ایجاد درد، التهاب یا عفونت درمان شوند.

نکته مهم: اولین ویزیت دندان پزشکی کودکان باید قبل از ۱۲ ماهگی انجام شود تا سلامت دندان‌های شیری از همان ابتدا تحت کنترل باشد. معمولاً والدین ترجیح می‌دهند این معاینه اولیه در یک دندانپزشکی کودکان تخصصی انجام شود؛ جایی مثل یک کلینیک تخصصی که محیط آن برای کودک آرامش‌بخش‌تر است و معاینه بدون استرس انجام می‌شود.

استفاده از نخ دندان، یک ضرورت!

بین دندان‌ها محل اصلی تجمع باکتری و شروع پوسیدگی است. استفاده از نخ دندان برای مراقبت از دندان کودکان را از زمانی شروع کنید که دو دندان کودک به هم می‌رسند (حدود ۲.۵ سالگی). از نخ دندان نرم مخصوص کودک استفاده کنید و تا حدود ۷ سالگی، این کار را خودتان انجام دهید یا نظارت دقیقی بر آن داشته باشید.

فلوراید تراپی، سپری برای دندان ها

فلوراید مینای دندان کودک را در برابر پوسیدگی مقاوم می‌کند، اما استفاده از آن باید کنترل‌شده باشد. برای کودکان زیر ۲ سال معمولاً خمیردندان فلوراید دار نیاز نیست مگر به مقدار خیلی کم و با توصیه دندانپزشک. از ۲ سالگی به بعد می‌توان از خمیر دندان کودک با مقدار کم استفاده کرد و بعد از ۳ سال کمی بیشتر، تا زمانی که کودک خمیر دندان را قورت ندهد.

در کودکان با ریسک بالای پوسیدگی، دندانپزشک می‌تواند فلوراید قوی‌تر را در مطب به صورت ژل، فوم یا وارنیش اعمال کند تا محافظت بیشتری ایجاد شود. رعایت این نکات ساده تأثیر زیادی در سلامت دندان‌ها دارد و بهتر است همیشه طبق توصیه یک متخصص دندانپزشکی کودکان انجام شود.

نکات مهمی که والدین اصلا نمی دانند!

در ادامه به نکاتی اشاره خواهیم کرد که احتمالا بسیاری از والدین از آنها آگاه نیستند؛ اما از نظر متخصصین از اهمیت بسیاری برخوردار اند:

• باکتری پوسیدگی از والدین به کودک منتقل می‌شود: بوسیدن لب کودک، فوت‌کردن روی غذا یا استفاده مشترک از قاشق باعث انتقال باکتری‌های پوسیدگی می‌شود.
• بعضی از دارو ها قند دارند: بسیاری از شربت‌ها و داروهای کودکان، مثل ضدسرفه‌ها، تب‌برها، آنتی‌بیوتیک‌ها و شربت‌های ویتامین، قند بالایی دارند و مصرف بدون شستن دندان‌ها می‌تواند باعث پوسیدگی شود.
•  تنفس دهانی باعث پوسیدگی می شود: اگر کودک موقع خواب دهانش باز است، ریسک پوسیدگی بالا می‌رود.
•  خوراکی‌های سالم هم می‌توانند پوسیدگی‌ زا باشند: خوراکی هایی مثل کشمش، توت خشک، لواشک و هر خوراکی دارای چسبندگی نیز اگر از روی دندان پاک نشود باعث پوسیدگی خواهد شد. 
• اولین ویزیت باید قبل از ۱ سالگی باشد: قبل از یک سالگی کودک خود را به دندان پزشکی ببرید. اکثر والدین تا ۳–۴ سالگی صبر می‌کنند!
• بعد از مسواک دهان کودک را خیلی نشویید: کمی فلوراید باید روی دندان باقی بماند تا اثر خود را بگذارد. این نکته برای بزرگسالان نیز صدق می کند. 
• دندان‌های شیری بی‌اهمیت نیستند: زود از دست رفتن آن‌ها باعث نامرتبی دندان‌های دائمی، مشکلات گفتاری و حتی تغذیه‌ای می‌شود.

با ترس کودکان از دندانپزشکی چه کنیم؟

ترس از دندانپزشکی در کودکان طبیعی است و بسیاری از والدین با این چالش روبه‌رو می‌شوند. در این مورد، همراهی با کودک، تمرین های ذهنی و مهارت دندانپزشک در ارتباط با کودکان از همه چیز مهم تر است. والدین باید محیطی را انتخاب کنند که علاوه بر محیط آرامش بخش، پرسنل و متخصصین حرفه ای داشته باشد که بدانند چطور باید با کودک رفتار کنند. 

تجربه ای آرام برای کودکان شما در کلینیک آنا

مراجعه به کلینیک‌های تخصصی دندانپزشکی کودکان، بهترین راهکار برای مقابله با اضطراب است. کلینیک تخصصی کودکان آنا در غرب تهران، محیطی آرام و کودک‌دوست فراهم کرده و خدمات متنوعی از پیشگیری تا درمان‌های پیچیده را ارائه می‌دهد. در این کلینیک، برای هر نیاز دندانپزشکی، پزشک متخصص و فوق تخصص حضور دارد. علاوه بر این، با همکاری بهترین روانشناس کودک در تهران، تکنیک‌های رفتاری برای ایجاد یک تجربه کاملاً آرام و بدون استرس برای کودک شما به کار گرفته می‌شود.