قراره چی بدونیم:
- آیا شیر من برای نوزادم کافی است؟
- شناخت علائم اولیه گرسنگی نوزاد پیش از گریه
- نشانه‌های سیری نوزاد و زمان اتمام شیردهی
- علائم هشداردهنده و زمان نگرانی در مورد تغذیه نوزاد
آیا شیر من برای نوزاد کافیه؟
یکی از سوال‌هایی که دائم در ذهن پدر و مادرهای تازه تکرار می‌شه، اینه که: «نکنه بچه‌م گرسنه بمونه؟ نکنه شیری که می‌خوره، براش کافی نباشه؟» این نگرانی، مخصوصاً در روزها و هفته‌های اول بعد از تولد، که هنوز قلق نوزاد دست‌تون نیومده، خیلی طبیعیه. به هر حال، تغذیه نوزاد، اون هم با کفایت شیر مادر، سنگ بنای رشد و سلامتی فرشته کوچولوی شماست.
نشانه‌های گرسنگی نوزاد
شناختن علائم گرسنگی نوزاد خیلی مهمه، چون اگر به موقع بهشون پاسخ بدیم، هم تغذیه نوزاد راحت‌تر انجام می‌شه و هم از کلافگی و گریه‌های طولانی‌مدت جلوگیری می‌کنیم. این نشانه‌ها معمولاً مرحله به مرحله ظاهر می‌شن، یعنی از یک سری علائم خیلی خفیف شروع می‌شن و اگر بهشون توجه نشه، شدیدتر می‌شن. مثلا چه علائمی:
- ممکنه ببینید که کوچولوتون شروع کرده به مکیدن انگشت‌هاش، لب‌هاش، یا حتی زبونش
· دستش رو به سمت دهنش می‌بره یا سرش رو به این طرف و اون طرف می‌چرخونه، انگار که دنبال یه چیزی می‌گرده
خیلی مهمه که به همین نشانه‌های اولیه توجه کنید. وقتی نوزاد در این مرحله است و هنوز خیلی گرسنه و کلافه نشده، معمولاً خیلی بهتر و آروم‌تر سینه مادر رو می‌گیره و شیر می‌خوره.
نشانه‌های سیر بودن نوزاد
وقتی نوزاد به اندازه کافی شیر خورده باشه، خودش سینه مادر رو رها می‌کنه. ممکنه یه کم حالت خواب‌آلودگی و آرامش پیدا کنه و حتی دست‌هاش که موقع گرسنگی مشت کرده بود، حالا باز و شل شده باشن. این‌ها همه نشونه‌های خوبیه که می‌گه تغذیه نوزاد کامل بوده و کفایت شیر مادر برای اون وعده تأمین شده.
نکته‌ای که خوبه بدونید اینه که لازم نیست نوزاد حتماً در هر وعده شیردهی، هر دو سینه مادر رو کامل تخلیه کنه. گاهی وقت‌ها با خوردن شیر از یک سینه هم کاملاً سیر می‌شه. مهم اینه که به نشانه‌های سیری خود نوزاد توجه کنیم، نه اینکه به زور سعی کنیم بیشتر بهش شیر بدیم.
چطور مطمئن بشیم شیرمون برای نوزاد کافیه؟
این نشانه‌ها مثل یک چک‌لیست عمل می‌کنن و به ما اطمینان می‌دن که همه چیز رو به راهه.
- شمارش پوشک‌ها
تعداد پوشک‌های خیس و حتی کثیف نوزاد، خیلی چیزها درباره کفایت شیر مادر به ما می‌گه. معمولاً در چند روز اول بعد از تولد، ممکنه تعداد پوشک‌های خیس کمتر باشه، چون آغوز، که اولین شیر مادره، حجم کمی داره اما خیلی مقویه. اما بعد از اینکه شیر اصلی مادر جریان پیدا می‌کنه، یعنی حدوداً از روز سوم یا چهارم به بعد، باید انتظار داشته باشیم که نوزادمون روزی حداقل ۶ تا ۸ پوشک رو خیس کنه.
- اهمیت پایش افزایش وزن نوزاد
طبیعیه که نوزادها در چند روز اول بعد از تولد، یک مقدار از وزن بدو تولدشون رو از دست بدن. این به خاطر از دست دادن مایعات اضافی و تطبیق با زندگی خارج از رحمه. اما معمولاً تا پایان هفته دوم، باید به وزن تولدشون برگردن و بعد از اون، روند افزایش وزن نوزاد شروع بشه.
کی باید نگران شیر خوردن نوزاد بشیم؟
گاهی وقت‌ها ممکنه یک سری نشانه‌ها رو ببینیم که یکم نگران‌کننده باشن و بهمون بگن که شاید اوضاع تغذیه نوزاد اون‌طور که باید، پیش نمی‌ره. شناختن این زنگ خطرها خیلی مهمه، چون اگر به موقع متوجه‌شون بشیم و دنبال دلیلش بگردیم، می‌تونیم خیلی زود مشکل رو حل کنیم.
- اگر دیدید نوزادتون با وجود اینکه به ظاهر شیر خورده، اما باز هم مدام بی‌قراره، خوب نمی‌خوابه، یا خیلی ضعیف و بی‌حاله
- اگر دیدید که کوچولوتون بعد از دو هفته اول، هنوز به وزن تولدش برنگشته، یا روند وزن‌گیریش خیلی کنده و یا حتی داره وزن کم می‌کنه
- کم بودن تعداد پوشک‌های خیس، مثلاً کمتر از پنج یا شش پوشک خیلی سبک در ۲۴ ساعت بعد از روزهای اول، یا خشک بودن پوشک برای مدت طولانی
· زردی طولانی‌مدت یا خیلی شدید
در مجموع، اگر هر کدوم از این نشانه‌ها رو دیدید، یا اگر به طور کلی احساس می‌کنید چیزی در مورد تغذیه نوزاد یا حال عمومی‌اش درست نیست، بهترین کار اینه که به غریزه‌تون اعتماد کنید و حتماً با پزشک اطفال صحبت کنید.
کلام آخر ما با شما
دوران نوزادی خیلی زود می‌گذره. سعی کنید به جای اینکه مدام درگیر نگرانی و استرس باشید، از این لحظه‌های ناب لذت ببرید. با هر وعده شیر دادن، نه فقط جسم کوچولوتون رو تغذیه می‌کنید، بلکه دارید یک پیوند عمیق و عاشقانه باهاش برقرار می‌کنید. این پیوند، بهترین هدیه‌ایه که می‌تونید به فرزندتون بدید. پس، با آرامش و اطمینان این مسیر زیبا رو طی کنید و بدونید که شما بهترین مادر و پدر برای فرزندتون هستید.