بیماری ترومبوفیلی چیه؟
بیماری ترومبوفیلی یه نوع اختلال خونی هست که باعث می‌شه بدن به تشکیل لخته خون‌های غیرطبیعی تمایل زیادی پیدا کنه. در حقیقت تو این وضعیت پروتئین‌های لخته کننده خون تعادل ندارن یا حتی ممکنه عوامل انعقاد خون وجود داشته باشه. تو چنین شرایطی افراد در معرض لخته شدن خون قرار می‌گیرن. شاید برات جالب باشه بدونی که بروز لخته خون تو بدن مفید هست. وقتی که یه رگ خونی تو بدن آسیب می‌بینه، انعقاد جلوی خونریزی رو می‌گیره. با این حال اگه لخته خون‌ها از بین نرن یا بروز لخته خون زمانی باشه که بدن دچار آسیب‌دیدگی نشده باشه، یه مشکل جدی برای افراد به وجود میاره. بد نیست بدونی که لخته خون‌ها می‌تونن شکسته بشن و با جریان خون حرکت کنن.
ترومبوفیلی چه علائمی داره؟
افرادی که به بیماری ترومبوفیلی مبتلا هستن معمولاً علائم خاصی ندارن. از این رو ممکنه اصلاً متوجه نشن که به این بیماری مبتلا هستن. ناگفته نمونه که علائم لخته شدن خون به محل قرارگیری اون هم بستگی داره. قبل از این‌که علائم بیماری ترومبوفیلی رو مورد بررسی قرار بدیم باید بدونی که این بیماری از طریق آزمایش قابل تشخیص هست. در برخی موارد ابتلا به ترومبوفیلی می‌تونه باعث سقط مکرر بشه. برخی از علائم ترومبوفیلی موارد زیر رو شامل می‌شن:
- بروز حساسیت، گرما، تورم و یا درد در ناحیه بازو و پا
- اسهال، استفراغ و یا احساس درد شدید در ناحیه شکم
- تنگی نفس، تعریق، فشار قفسه سینه و یا سبکی سر
- تب، سرفه خونی و یا بالا رفتن ضربان قلب
- بروز مشکل در صحبت کردن، تجربه مشکلات بینایی، سرگیجه، ضعف در اندام‌ها و یا سردرد شدید ناگهانی
لازمه بدونی که اگه لخته خون به جریان بیفته ممکنه به ریه فرد نفوذ کنه. وقتی لخته خون وارد ریه بشه می‌تونه جریان خون به ریه شخص رو قطع کنه و سلامت اون رو به خطر بندازه. به این وضعیت تهدید کننده زندگی آمبولی ریه می‌گن که با علائم زیر قابل تشخیص هست:
- غش کردن
- درد شدید تو قفسه سینه
- تنگی نفس
- سرگیجه
- سرفه خشک، خونی و یا مخاطی
بیماری ترومبوفیلی چند نوع داره؟
بیماری ترومبوفیلی انواع مختلفی داره؛ اما این بیماری رو می‌شه به دو نوع اصلی تقسیم کرد. ترومبوفیلی هم می‌تونه منشا ژنتیکی داشته باشه هم منشا اکتسابی. در ترومبوفیلی ژنتیکی فرد به صورت مادرزادی به این اختلال مبتلا هست. در حالی که در ترومبوفیلی اکتسابی فرد بعد از تولد و به مرور زمان به این بیماری مبتلا می‌شه. یکی از شایع‌ترین نوع ترومبوفیلی ژنتیکی فاکتور 7 هست که از جهش تو ژن F5 نشات می‌گیره. به طور کلی، ترومبوفیلی خطر سقط متعدد جنین رو در خانوم‌های باردار افزایش می‌ده؛ اما اغلب خانوم‌هایی که به این جهش‌های ژنتیکی مبتلا هستن، بارداری طبیعی دارن.
متاسفانه بروز بیماری ترومبوفیلی اکتسابی از ترومبوفیلی ژنتیکی خیلی رایج‌تر هست. سندروم آنتی فسفولیپید یکی از شایع‌ترین نوع اکتسابی ترومبوفیلی محسوب می‌شه. تقریباً 70 درصد از مبتلایان این نوع بیماری خانوم هستن. عواملی مثل اضافه وزن، عمل جراحی، مصرف داروهای ضد بارداری و کشیدن سیگار خطر بروز لخته خون در بدن رو افزایش می‌ده. از عوامل دیگه‌ای که خطر ابتلا به بیماری ترومبوفیلی اکتسابی رو افزایش می‌ده عبارتند از:
- بیماری‌هایی مثل ایدز، دیابت، مشکلات قلبی و یا سرطان
- بارداری
- درمان جایگزینی هورمونی
- آسیب تروماتیک
- بی‌تحرکی برای مدت طولانی
- دیس فیبرینوژنمی اکتسابی
درمان ترومبوفیلی به چه صورت هست؟
بررسی علت لخته شدن خون برای درمان این بیماری اهمیت زیادی داره. گاهی اوقات فرد مبتلا به بیماری ترومبوفیلی ممکنه اصلاً به درمان احتیاج نداشته باشه. زمانی که لخته خون تو بدن فرد ایجاد بشه یا فرد (به تشخیص دکتر) در معرض ابتلا به این بیماری باشه، به درمان نیاز داره. ناگفته نمونه که سن، سابقه خانوادگی، سبک زندگی و حتی سلامت کلی فرد تو درمان این بیماری موثر هستن.
برای درمان بیماری ترومبوفیلی ابتدا باید نوع اون با آزمایش تشخیص داده بشه. در صورتی که ترومبوفیلی منشا ژنتیکی داشته باشه، می‌شه با یه سری داروها از پیشرفت اون جلوگیری کرد. در حالی که اگه ترومبوفیلی منشا اکتسابی داشته باشه، درمان‌های مختلفی توصیه می‌شه که مهم‌ترین اون‌ها تغییر سبک زندگی هست. فعالیت‌های بدنی منظم، خودداری از مصرف دخانیات و پیروی از یه رژیم غذایی سالم تو درمان این بیماری خیلی مهم هستن. در واقع، رعایت این موارد ریسک بروز لخته خون در بدن رو تا حد چشمگیری کاهش می‌ده.