bpd در سونوگرافی جنین چیست؟
اگه تا حالا سونوگرافی بارداری انجام داده باشی، احتمال خیلی زیاد چشمت به یه عالمه کلمه اختصاری خورده. یکی از پرکاربردترینشون هم همین BPD هست. معمولاً تو گزارش سونو نوشته شده BPD: 64mm یا یه عدد دیگه و خیلیا نمی‌دونن این عدد یعنی چی، خوبه یا بده، کوچیکه یا نرماله؟ تو این مطلب قراره خیلی راحت و بی‌دردسر برات توضیح بدیم که bpd در سونوگرافی جنین چیه، چطور اندازه‌گیری می‌شه، چه مفهومی داره و چطوری باید تفسیرش کرد.
BPD یعنی چی؟
BPD مخفف عبارت Biparietal Diameter هست که به زبان ساده یعنی، قطر دو طرف سر جنین. یعنی فاصله بین استخوان‌های سمت راست و چپ جمجمه بچه، توی سونوگرافی. این اندازه یکی از اصلی‌ترین معیارهایی هست که پزشک باهاش سن بارداری، رشد جنین و سلامت مغز و جمجمه بچه رو می‌سنجه.
چرا bpd در سونوگرافی جنین این‌قدر مهمه؟
bpd در سونوگرافی جنین یکی از دقیق‌ترین روش‌ها برای تخمین سن بارداری توی سه‌ماهه دومه. یعنی اگه دکتر شک داشته باشه جنین چند هفته‌ایه یا رشدش طبیعیه یا نه، یکی از چیزایی که خیلی بهش کمک می‌کنه همین BPD هست. این عدد همچنین می‌تونه:
- وضعیت رشد مغز و جمجمه رو نشون بده
- به تعیین وزن تخمینی جنین کمک کنه
- اختلالات احتمالی در رشد سر رو مشخص کنه
- توی برنامه‌ریزی برای نوع زایمان مؤثر باشه
اندازه BPD در بارداری چقدره؟ از چند شروع می‌شه تا چند؟
اندازه BPD در بارداری مثل خود جنین، با بالا رفتن هفته‌های بارداری بیشتر می‌شه. به‌طور کلی:
- هفته ۱۳ بارداری: حدود ۲۵ میلی‌متر
- هفته ۲۰ بارداری: حدود ۴۶ میلی‌متر
- هفته ۳۰ بارداری: حدود ۷۸ میلی‌متر
- هفته ۳۸ بارداری: حدود ۹۳ تا ۹۵ میلی‌متر
البته این عدد ممکنه کمی بالا یا پایین‌تر هم باشه. چون قد، وزن و ژنتیک پدر و مادر هم توش تأثیر داره.
نحوه اندازه BPD در بارداری
توی سونوگرافی، تکنسین با دستگاه یه تصویر از سر جنین می‌گیره و با خط‌کش دیجیتالی دستگاه، فاصله بین دو استخوان بالای سر (استخوان‌های جداری) رو اندازه می‌گیره. اگه این اندازه‌گیری دقیق انجام بشه، نتیجه هم قابل اعتماده.
تفسیر BPD در سونوگرافی چطوره؟
تفسیر BPD در سونوگرافی یعنی بدونی این عددی که بهت گفتن، تو محدوده نرماله یا نه. برای این کار، پزشک اندازه BPD رو با جدول‌های مخصوص مقایسه می‌کنه. مثلاً، اگه BPD برای سن بارداری خیلی کوچیک باشه، ممکنه جنین رشد خوبی نداشته یا مشکل در جمجمه داشته باشه. همچنین، اگه خیلی بزرگ باشه، احتمال داره سر جنین درشت‌تر از حد نرمال باشه که تو زایمان طبیعی دردسر درست کنه. ولی مهمه اینه که فقط BPD رو نگاه نکنیم، چون دکتر همیشه همراه با اون، اندازه‌های دیگه مثل دور شکم، دور سر، طول استخوان ران و… رو هم بررسی می‌کنه تا تشخیص درستی بده.
چه عواملی روی BPD تأثیر می‌ذارن؟
بعضی چیزا هستن که باعث می‌شن اندازه BPD در بارداری کم یا زیاد بشه. مثلا:
- ژنتیک: اگه پدر و مادر درشت‌اندام باشن، طبیعیه که سر جنین هم ممکنه کمی بزرگ‌تر از معمول باشه.
- دیابت بارداری: خانم‌هایی که قند خون بالایی دارن، ممکنه بچه‌شون درشت‌تر باشه و این توی BPD هم دیده می‌شه.
- مشکل در رشد جنین: اگه جفت به‌خوبی کار نکنه یا تغذیه مناسب به جنین نرسه، ممکنه BPD پایین بیاد.
- ناهنجاری‌های مغزی: در موارد نادر، BPD خیلی پایین ممکنه نشونه‌ی مشکل در ساختار مغز یا جمجمه باشه.
آیا BPD فقط تو یه زمان خاص اندازه‌گیری می‌شه؟
نه الزاماً. پزشک می‌تونه در طول بارداری چندین بار bpd در سونوگرافی جنین رو بررسی کنه، مخصوصاً اگر نگرانی خاصی وجود داشته باشه. ولی دقیق‌ترین زمان برای اندازه‌گیری BPD معمولاً بین هفته ۱۴ تا ۲۲ بارداری هست. چون هم جنین به‌اندازه کافی بزرگ شده، هم استخوان‌بندی بهتر دیده می‌شه.
اگر BPD خارج از محدوده بود، نگران بشیم؟
نه لزوماً. خیلی وقت‌ها اختلاف چند میلی‌متری توی BPD کاملاً طبیعیه و جای نگرانی نداره. اما اگه این عدد خیلی پایین یا بالا باشه، پزشک ممکنه آزمایش‌ها و سونوهای تکمیلی انجام بده تا علتش مشخص بشه.
کلام‌آخر
bpd در سونوگرافی جنین یعنی اندازه‌گیری قطر دو طرف سر نوزاد توی رحم. این عدد به پزشک کمک می‌کنه سن بارداری، وضعیت رشد جنین و سلامت جمجمه رو بررسی کنه. اندازه BPD در بارداری توی هر هفته یه مقدار نرمال داره و اگه خیلی بالا یا پایین باشه، ممکنه نشونه‌ی یه مشکل باشه، که البته همیشه هم نگران‌کننده نیست. تفسیر BPD در سونوگرافی باید توسط پزشک انجام بشه، چون اون همه‌ی پارامترها رو با هم در نظر می‌گیره. شما فقط سونو رو انجام بده، نتیجه رو بسپار به متخصص.