نکات از شیر گرفتن، چه غذایی بدهیم؟

هیچ مکانیسم زیست‌شناختی به مادران زمان ختم شیردهی را اعلام نمی‌کند. از شیر گرفتن کودک یک روند اجتماعی و فرهنگی است و عوامل زیادی در آن مداخله می‌کنند.

روند از شیر گرفتن کودک به دلیل جدایی شیرخوار از مادری که همیشه در اختیار او بوده و او را لمس می‌کرده و در آغوش می‌گرفته است، هم برای مادر و هم برای کودک بسیار با اهمیت است. از سوی دیگر در جریان از شیر گرفتن، کودک یک منبع اصلی لذت دهانی(مکیدن) را از دست می‌دهد که این مسئله هم از نظر روانی برای شیرخوار مهم است.

از نظر طب سنتی ایرانی بهترین زمان از شیر گرفتن کودکان بهار و پاییز است. در آخر تابستان و آخر زمستان هم می‌توان این کار را انجام داد، در حقیقت هوای معتدل برای از شیر گرفتن کودک زمان مناسب‌تری است.

اگر زمان از شیر گرفتن شیرخوار از روی اجبار در هوای گرم انجام شد، باید برای رفع تشنگی‌ کودک چاره‌ای بیاندیشید. یک روش برای رفع تشنگی نوشاندن دوغ شیرین است که در این شرایط باید ساعت به ساعت به کودک داد.

غذای مناسب برای از شیرگرفتن کودک در هوای گرم، برنج و ماست و نان است و باید از غذاهای بسیار چرب پرهیز کنید.

سایر خوراکی‌های مناسب در زمان از شیر گرفتن عبارتند از حریره‌ها مانند حریره بادام، گوشت‌های سهل الهضم، هلیم با گوشت نرم، فرنی و شیر برنج که البته اینها مخصوص به فصل خاصی نیست.

اگر زمان از شیرگرفتن کودک با هوای سرد زمستان تلاقی کرد، باید از مواد غذایی بالفعل گرم استفاده کنید و از نوشاندن آب خیلی سرد به کودک پرهیز کنید و بدن او را در این زمان باید گرم نگه دارید.

بهتر است برای از شیر گرفتن غذای کمکی کودک را افزایش دهید تا اشتهای کودک به شیر مادر کمتر شود و سپس کم کم شیر مادر را کم کنید.

در کتب طب سنتی توصیه شده است که شیر کودک به تدریج کمتر شده و حذف شود تا بدن او فرصت تطابق با شرایط را داشته باشد؛ مطالعات علمی جدید نشان می‌دهد که از شیر گرفتن کودکان با افزایش میزان بروز اسهال در آنها مرتبط است و یک دوره آسیب پذیری نسبت به اسهال بلافاصله بعد از ختم شیردهی وجود دارد، در صورتی که از شیر گرفتن تدریجی و صحیح انجام شده باشد خطر ابتلا به اسهال به میزان قابل توجهی کم می‌شود.

از شیر گرفتن کودک باید در زمانی باشد که کودک بیمار نباشد به خصوص حواسمان باشد که شیرخوار بیماری گوارشی نداشته باشد.

توصیه می‌شود برای اینکه کودک از لحاظ روانی آمادگی پیدا کند مادر به تدریج به بدگویی از شیر و پستان بپردازد.

گاهی مادر با اظهار درد در پستان و زخمی نشان دادن پستان ترحم کودک را برمی‌انگیزد که عده‌ای از پزشکان و روانشناسان با این کار مخالفند و اعتقاد دارند که به کودک آسیب روانی وارد می‌شود. چون ممکن است کودک خود را در ایجاد این آسیب به مادر مقصر بداند.

اگر کودک به یاد پستان افتاد و بیقراری کرد ماده تلخ غیرمضر برپستان مالیده شود تا شیرخوار از تلخی آن، از پستان‌ها متنفر شود. باید توجه شود که ماده تلخ بی‌ضرر باشد تا اگر کودک از آن بخورد ضرری به او نرسد.

یادتان باشد سرگرم کردن کودک و افزایش محبت به او از اصول مهم این دوران است.

بعد از اتمام دوران شیردهی، احتمال درد و تورم در پستان‌های مادر وجود دارد که سبب ناراحتی و آزار نسبتا شدید او می‌شود که به دلیل بسته شدن مجرای شیر و تجمع شیر باقیمانده در پستان است. این عارضه خصوصا در زمانی که شیر مادر ناگهانی و در زمان خیلی کوتاه قطع می‌شود، شدیدتر است.

اگر شیر تدریجی قطع شود باعث سهولت قطع شیر در مادر و درد و آزار کمتر او می‌شود، پس سعی کنید این کار را تدریجی انجام دهید.

از سینه بند مناسب و نسبتا محکم استفاده کنید.

برای کم شدن حالت احتباس مایعات در بدن مادر، مصرف نمک را کم کنید.

در پخت غذای روزانه از ادویه‌های شیرافزا(زیاد کننده‌های شیر) مثل زیره، سیاهدانه، رازیانه، شوید و…. استفاده نکنید.

از گذاشتن برگ کلم خنک در دور پستان برای انقباض سینه وکاهش ورم استفاده کنید.

از خشک کننده‌های خوراکی شیر مثل نعناع هم می‌توانید استفاده کنید.

قرار دادن ترکیب سرکه و عدس روی سینه‌ها نیز با ایجاد انقباض و کم کردن خونرسانی به کمتر شدن شیر کمک می‌کند.

از تحریک و دستکاری سینه‌ها خودداری کنید.

کمپرس سرد روی سینه‌ها هم کمک کننده است.

این درد و تورم در روزهای اول پس از قطع شیردهی به اوج می‌رسد و سپس به تدریج کم می‌شود، در صورت همراه شدن تب شدید یا سایر علائم توصیه می‌شود به منظور بررسی عفونت یا بیماری‌های دیگر به پزشک مراجعه کنید.