قراره چی بدونیم؟
- میتونیم توی بارداری خون اهدا کنیم؟
- در شیردهی امکان اهدای خون هست؟
- چه نکاتی رو باید رعایت کنیم؟
میشه توی بارداری یا شیردهی خون داد؟
شاید تا حالا برات پیش اومده که تو دوران بارداری یا شیردهی باشی و از طرف یه کمپین یا مرکز انتقال خون برای اهدای خون دعوت شده باشی. یا حتی خودت بخوای به نیت یه کار خیر این کار رو انجام بدی. ولی سوالی که خیلی از مادرها دارن اینه:
آیا می‌تونم در دوران بارداری یا شیردهی خون اهدا کنم؟
و اگه نه، چرا؟
می‌تونم در دوران بارداری خون اهدا کنم؟
جواب ساده و قطعی اینه: نه، اهدای خون در دوران بارداری ممنوعه. چرا؟
وقتی بارداری، بدن تو در حال تأمین خون برای دو نفره:
یکی خودت، یکی هم جنینی که داخل رحمته.
حجم خون مادر در دوران بارداری تا حدود ۵۰ درصد افزایش پیدا می‌کنه، چون جنین به اکسیژن، مواد مغذی، گلبول قرمز و پلاسما نیاز داره.
در این شرایط:
• اهدای خون می‌تونه باعث کاهش ناگهانی فشار خون بشه
• احتمال کم‌خونی مادر بالا می‌ره
• ریسک سرگیجه، بی‌حالی، یا حتی غش افزایش پیدا می‌کنه
• به رشد جنین لطمه وارد میشه، مخصوصاً اگر ذخایر آهن مادر پایین باشه (که در بسیاری از بارداری‌ها همینطوره)
پس حتی اگه حس می‌کنی بدنت قویه یا قبلاً هم خون دادی، در زمان بارداری باید صبر کنی. سلامت تو و جنین، توی این مرحله از همه چیز مهم‌تره.
بعد از زایمان و در دوران شیردهی می‌تونم خون اهدا کنم؟
بستگی داره.در دوران شیردهی، بدن هنوز داره کالری،مایعات، آهن و مواد مغذی زیادی مصرف می‌کنه تا شیر کافی برای نوزاد بسازه. پس سؤال اینجاست:
بدن در زمان شیردهی، توان اهدای خون داره؟
در اکثر کشورها (از جمله ایران)، گفته میشه که:
اهدای خون در دوران شیردهی آزاد هست، اما به یک شرط مهم:باید ۶ ماه از زایمان گذشته باشه و بدن مادر به وضعیت پایدار برگشته باشه.
شرط‌هایی که باید برای اهدای خون در شیردهی رعایت کنی:
رژیم غذایی کامل و غنی از آهن داشته باشی
هیچ علامتی از کم‌خونی یا ضعف نداشته باشی
حجم شیردهیت به حدی نباشه که باعث خستگی یا افت مایعات بشه
روز اهدای خون، مایعات کافی بنوشی (بیشتر از روزهای عادی)
بعد از خون دادن، استراحت کافی داشته باشی
اگر با یه بار اهدای خون، احساس ضعف زیاد یا کاهش شیر کردی، سری بعد رو عقب بندازی
نکته مهم: اهدای خون باعث قطع شیردهی نمی‌شه، ولی اگر مادر ضعیف یا کم‌خون باشه، می‌تونه باعث افت سطح انرژی یا کاهش کیفیت شیر بشه.
کی بهترین زمان برای شروع دوباره‌ی اهدای خون بعد از بارداریه؟
اگر زایمان طبیعی داشتی و مشکلی نداشتی، معمولاً ۶ ماه بعد از زایمان و در صورت نبودن کم‌خونی، می‌تونی شروع کنی. اگه سزارین داشتی یا در دوران بارداری دچار کم‌خونی یا عارضه شدی، ممکنه این زمان طولانی‌تر بشه.
در هر صورت، قبل از اقدام، یک آزمایش خون ساده برای بررسی سطح هموگلوبین خیلی کمک‌کننده‌ست.
مراقبت‌های خاص بعد از اهدای خون در دوران شیردهی
بدن مادر شیرده به شدت به مایعات، آهن، و استراحت نیاز داره. پس:
• روز خون‌گیری و حتی فردای اون، شیر دادن رو با دقت انجام بده
• تغذیه‌ت رو تقویت کن: گوشت قرمز، سبزیجات سبز، مغزها، تخم‌مرغ
• آب زیاد بنوش
• اگر دیدی نوزاد کلافه‌تره یا شیرت کمتر شده، یه روز استراحت کن و غذای بیشتر بخور
• و اگر خودت دچار بی‌حالی شدی، نترس و به بدنت فرصت ترمیم بده
در نتیجه :
- در دوران بارداری، اهدای خون ممنوعه
- در دوران شیردهی، با شرط گذشت حداقل ۶ ماه از زایمان و سلامت کامل، اهدای خون ممکنه
- تغذیه خوب، استراحت کافی و بررسی وضعیت بدن، شرط اصلیه