قراره چی بدونیم؟
- مراقبت‌های لازم بعد از خون دادن چیاست؟
کار‌هایی که بعد از خون دادن باید انجام داد
اگه تا حالا خون دادی، حتماً می‌دونی که این کار یه کار انسان‌دوستانه‌ست. چون تلاش میکنی که زندگی دوباره‌ای به کسی ببخشی. اما بعد از اون چند دقیقه که کیسه خون پر می‌شه، یه چیز دیگه مهمه:مراقبت از خودت.
بدنت اون لحظه داره تلاش می‌کنه خودش رو با شرایط جدید تطبیق بده. اگه یه‌ذره حواست نباشه، ممکنه دچار سرگیجه، افت فشار یا بی‌حالی بشی.
بلافاصله بعد از خون‌گیری، عجله نکن!
بعد از اینکه خون‌گیری تموم می‌شه:
•حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی تخت دراز بکش. بلند شدن سریع ممکنه باعث سرگیجه یا حتی غش بشه.
•اگر احساس ضعف یا تاری دید کردی، همون‌جا دراز بکش و پاهات رو بالاتر از سطح بدن قرار بده. این باعث می‌شه جریان خون به مغز برگرده.
تاثیر مایعات
بلافاصله بعد از خون دادن، بدنت نیاز به مایعات داره. پس:
• آب یا آبمیوه‌ی طبیعی (مثل پرتقال یا انار) بنوش.
• از نوشیدنی‌های کافئین‌دار (مثل چای پررنگ، قهوه یا نوشابه) حداقل برای یکی دو ساعت پرهیز کن، چون ممکنه باعث کم‌آبی بدن بشن.
بعد از خون دادن چی بخوریم؟
بدنت حجم زیادی خون از دست داده، و باید با تغذیه‌ی مناسب جبران شه. بهترین گزینه‌ها:
• غذاهای آهن‌دار: مثل گوشت قرمز، جگر، عدس، اسفناج
• ویتامین C: برای کمک به جذب بهتر آهن؛ مثل پرتقال، کیوی، فلفل دلمه‌ای
• تخم‌مرغ، آجیل، غلات کامل: انرژی‌زا و مغذی
اگر خسته‌ای، یه وعده‌ی غذایی سبک ولی پرانرژی بخور و به بدنت زمان بده تا خودش رو بازیابی کنه.
فعالیت بدنی
تا چند ساعت اول:
• از فعالیت‌های سنگین و ورزش پرتحرک پرهیز کن
• بلند کردن اجسام سنگین، حتی کیسه خرید یا بچه رو هم بذار کنار
• اگه کار بدنی زیادی داری، حتماً استراحت کن یا زمان خون‌دادنت رو بذار برای یه روز آزاد
مخصوصاً تا ۲۴ ساعت بعد از خون دادن، به بدنت استراحت بده.
هیدراته بمون
تا ۲۴ ساعت بعد از خون دادن، مایعات زیاد بنوش:
• آب، آب‌میوه، دوغ کم‌نمک، شیر
• هدف: ۲ تا ۳ لیوان بیشتر از حد معمولت آب بنوشی تا بدن بتونه حجم خون رو جبران کنه
مراقب علائم هشداردهنده باش
اگه بعد از خون دادن این علائم رو داشتی، حتماً با مرکز انتقال خون یا پزشک تماس بگیر:
• سرگیجه یا ضعف شدید که با دراز کشیدن هم بهتر نمی‌شه
• کبودی یا تورم شدید در محل خون‌گیری
• تب یا لرز
• بی‌حسی یا سوزش در بازو و دست
این‌ها ممکنه نشونه‌ی حساسیت یا عارضه باشن، که البته نادرن، ولی نباید نادیده گرفته بشن.
چه مدت طول می‌کشه بدن دوباره خون از دست رفته رو جبران کنه؟
• پلاسما (مایع خون): ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت
• گلبول‌های قرمز: معمولاً بین ۲ تا ۳ هفته
• آهن کامل: ممکنه تا ۲ ماه طول بکشه، مخصوصاً اگر ذخایر آهن پایین بوده باشه
پس اگه می‌خوای دوباره خون بدی، طبق فاصله‌ی مجاز (که برای آقایون هر ۸ هفته و برای خانم‌ها هر ۱۲ هفته‌ست) عمل کن و تغذیه‌ات رو تقویت کن.
جمع بندی
خون دادن یه کار قشنگه، ولی بعدش باید از خودت مراقبت کنی. آب بنوش، تغذیه مقوی داشته باش و استراحت کن.
همین مراقبت‌های ساده باعث می‌شه دفعه‌ی بعد، بدنت راحت‌تر کنار بیاد و تو هم با خیال راحت‌تری این کار خوب رو تکرار کنی.