قراره چی بدونیم؟
- علت تفاوت درد زایمان توی خانم‌ها
- مواردی که باعث این تفاوت میشه
چرا میزان درد زایمان طبیعی در هر زنی فرق می‌کنه؟
اگه تا حالا با مادرهایی که تجربه‌ی زایمان طبیعی داشتن صحبت کرده باشی، حتماً متوجه شدی که همه تجربه‌ی یکسانی نداشتن.
یکی می‌گه: «اصلاً نفهمیدم چی شد!»
اون‌یکی می‌گه: «انگار از وسط دو نیم شدم!»
و تو می‌مونی که واقعاً درد زایمان طبیعی چرا انقدر بین خانم‌ها متفاوت تجربه میشه؟
۱. آستانه تحمل درد، از آدم به آدم فرق داره
بعضی‌ها نسبت به درد خیلی حساس‌ترن، بعضی‌ها هم آستانه‌ی درد بالاتری دارن. یعنی ممکنه یک انقباض خیلی شدید برای یه نفر، قابل‌تحمل باشه، ولی برای یک نفر دیگه غیرقابل تحمل.
نکته: آستانه‌ی درد هم ژنتیکیه و هم با تجربیات زندگی، استرس، و حتی نوع تربیت شکل می‌گیره.
۲. وضعیت فیزیکی بدن مادر
مواردی مثل:
- موقعیت قرارگیری جنین (مثلاً اگر سر جنین به عقب باشه یا درشت باشه)
- اندازه لگن مادر
- قدرت عضلات شکم و کف لگن
- وجود زائده‌های استخوانی یا شکل خاصی از لگن
همه‌ی اینا می‌تونن باعث بشن که زایمان راحت یا سخت‌تر تجربه بشه. برای مثال، خانمی که لگن بازتری داره ممکنه فشار کمتری تحمل کنه نسبت به کسی که فضای لگنی تنگ‌تری داره.
۳. تعداد دفعات زایمان
واقعیت اینه که زایمان اول معمولاً دردناک‌تر از بقیه‌ست. چرا؟ چون:
- بدن هنوز “تطبیق” پیدا نکرده
- دهانه‌ی رحم قبلاً باز نشده
- عضلات رحم تجربه‌ای از انقباضات فعال ندارن
در زایمان‌های بعدی، بدن خاطره‌ای از روند زایمان داره و معمولاً روند سریع‌تر و درد قابل‌تحمل‌تره.
۴. ترس و اضطراب = درد بیشتر
ذهن انسان فوق‌العاده تأثیرگذاره. وقتی یک زن از زایمان بترسه، بدنش هورمون‌هایی مثل آدرنالین ترشح می‌کنه. این هورمون باعث میشه عضلات رحم سفت‌تر بشن، جریان خون به رحم کاهش پیدا کنه و در نتیجه درد بیشتر بشه.
۵. استفاده یا عدم استفاده از روش‌های کاهش درد
برخی زنان از روش‌هایی مثل:
- بی‌حسی اپیدورال
- تمرینات تنفسی
- ماساژ یا موسیقی درمانی
- تکنیک‌های ذهن‌آگاهی (مدیتیشن)
استفاده می‌کنن که تجربه‌ی درد رو کمتر و قابل‌تحمل‌تر می‌کنه. پس خیلی وقت‌ها شدت درد بستگی داره به اینکه زن چه راهکارهایی برای مدیریتش بلد باشه یا بتونه اجرا کنه.
۶. ژنتیک و ویژگی‌های عصبی
پژوهش‌هایی وجود داره که نشون می‌ده بعضی زنان به‌صورت ژنتیکی گیرنده‌های درد متفاوتی دارن یا ماده‌ای به نام انکفالین (یک مسکن طبیعی مغز) در بدنشون بیشتر ترشح میشه. یعنی مغز خودش بهتر درد رو کنترل می‌کنه.
۷. مدت زمان زایمان
یه نکته‌ی مهم اینه که زایمان طولانی‌تر لزوماً دردناک‌تر نیست، ولی وقتی انقباضات پشت‌سر هم، بدون وقفه و طولانی بشن، خستگی زیاد باعث میشه درد، غیرقابل‌تحمل‌تر به نظر بیاد.
۸. تفاوت فرهنگی و تربیتی
جالبه بدونی در بعضی کشورها مثل هلند یا ژاپن، زنان کمتر از درد شکایت می‌کنن. نه به این خاطر که واقعاً درد کمتری دارن، بلکه به‌خاطر اینکه فرهنگشون به‌گونه‌ایه که زایمان رو فرایندی طبیعی و حتی قابل‌تحمل می‌دونن، نه بحران یا فاجعه.
۹. نوع زایمان (القایی، طبیعی، با دارو یا بدون دارو)
زایمان‌هایی که با داروهای القایی(داروهایی که برای شروع یا تسریع زایمان استفاده می‌شن) شروع می‌شن معمولاً انقباضات شدیدتری دارن. در مقابل، زایمان‌هایی که به‌صورت خودبه‌خود آغاز می‌شن، معمولاً طبیعی‌تر و هماهنگ‌ترن.
پس اگر زایمان القایی باشه، احتمالاً دردش هم بیشتره.
جمع‌بندی ساده:
درد زایمان یه پدیده‌ی کاملاً فردیه. عوامل زیادی مثل:
- آستانه تحمل درد
- وضعیت فیزیکی بدن
- تجربه قبلی
- وضعیت روانی
- استفاده از روش‌های کاهش درد
- ژنتیک
- فرهنگ و آموزش
همه و همه باعث می‌شن که تجربه‌ی زایمان برای هر خانمی متفاوت باشه. و چیزی که برای یک خانم “جهنم” به‌حساب میاد، ممکنه برای خانم دیگه “تجربه‌ای قابل‌تحمل و حتی زیبا” باشه.