قراره چی بدونیم؟
- تهوع بارداری چرا اتفاق میفته؟
- ارتباط تهوع بارداری با سلامت جنین چیه؟
تهوع بارداری: یه دردسر آشنا، یا یه نشونه‌ی خوب؟
اگه باردار شدی و دچار تهوع صبحگاهی یا حالت تهوع روزانه (که خب، واقعاً هم فقط صبح نیست!) شدی، احتمالاً حداقل یه‌بار این جمله رو شنیدی:
«اشکال نداره، اتفاقاً خوبه! یعنی جنینت سالمه.»
اما واقعاً چقدر از این حرف واقعیه؟ آیا تهوع بارداری واقعاً یه نشونه‌ی مثبته؟ یا فقط یه دردسر بی‌رحمانه‌ست که باید تحملش کرد؟ بیایید باهم، بررسیش کنیم.
تهوع بارداری چیه و چرا اصلاً اتفاق می‌افته؟
تهوع بارداری معمولاً از هفته‌ی ۶ بارداری شروع میشه و اغلب تا هفته‌ی ۱۲ تا ۱۴ ادامه داره. اما بعضی‌ها ممکنه تا اواسط بارداری یا حتی بیشتر هم باهاش درگیر باشن.
دلایلش کاملاً مشخص نیست، ولی چند عامل شناخته‌شده درش دخیل‌ان:
- افزایش سطح هورمون hCG (هورمون بارداری)
- تغییرات شدید در هورمون‌های استروژن و پروژسترون
- حساسیت بیشتر بویایی و چشایی
- استرس و خستگی فیزیکی
- و حتی ژنتیک؛ چون بعضی خانم ها با هر بارداری تهوع دارن، بعضی‌ها با هیچ‌کدوم
حالا سوال اصلی: تهوع یعنی جنین داره سالم رشد می‌کنه؟
جواب کوتاهش اینه:
در بیشتر موارد، بله.
اما نه همیشه و نه به‌صورت صددرصدی.
طبق چندین مطالعه، زنانی که دچار تهوع و استفراغ بارداری می‌شن، معمولاً احتمال سقط جنین در اون‌ها کمتره. مثلاً:
- توی یه مطالعه‌ی خیلی گسترده در سال ۲۰۱۶ که در مجله‌ی JAMA Internal Medicine چاپ شد، زنانی که تهوع و استفراغ داشتن، نزدیک ۵۰ تا ۷۵ درصد کمتر سقط جنین داشتن نسبت به زنانی که اصلاً تهوع نداشتن.
- محقق‌ها به این نتیجه رسیدن که تهوع احتمالاً نشونه‌ایه از این که سطح هورمون hCG توی بدن بالا و طبیعی‌ـه، که این خودش با رشد طبیعی جفت و جنین در ارتباطه.
یعنی چی؟ یعنی وقتی تهوع داری، بدن‌ت داره به‌خوبی به بارداری واکنش نشون می‌ده. این خودش نشونه‌ی یه بارداری فعال و در حال پیشرفته. پس تهوع داشتن، در بیشتر مواقع، نشونه‌ی خوبیه.
پس اگه تهوع ندارم، باید نگران شم؟
نه لزوماً. اگه جزو اون دسته از خانم هایی هستی که تهوع نداری یا خیلی خیلی خفیفه، این به‌هیچ‌وجه به این معنا نیست که بارداری‌ت مشکل داره. کلی خانم هستن که کل بارداری‌شون رو بدون تهوع گذروندن و یه بچه‌ی سالم و قوی به دنیا آوردن.
واقعیت اینه که بدن هر کسی با بارداری یه‌جور برخورد می‌کنه. بعضی بدن‌ها خیلی حساسن به تغییرات هورمونی، بعضی‌ها کمتر. ژنتیک، تغذیه، سطح استرس، سابقه‌ی بارداری قبلی و حتی فصل بارداری هم می‌تونه مؤثر باشه.
اما اگه به طور ناگهانی تهوعت متوقف شد، به‌خصوص در سه‌ماهه‌ی اول و بدون هیچ دلیل مشخصی، بهتره با پزشک صحبت کنی. چون در بعضی موارد نادر، کاهش ناگهانی علائم ممکنه نشونه‌ی یه مشکل جدی‌تر باشه (مثل سقط خاموش یا افت هورمون‌ها). ولی این موارد نادره، پس نگران نباش، فقط هوشیار باش.
تهوع خیلی شدید چطور؟ خطرناکه؟
آره، گاهی تهوع و استفراغ بارداری اون‌قدر شدید می‌شن که به وضعیتی به نام hyperemesis gravidarum می‌رسیم. این یعنی استفراغ‌های مکرر، کاهش وزن، کم‌آبی شدید و نیاز به بستری.
این وضعیت ممکنه نیاز به دارو، سرم و حتی مراقبت پزشکی ویژه داشته باشه. ولی نکته‌ی جالب اینجاست که حتی توی این موارد هم، تحقیقات نشون داده که خطر سقط جنین کمتره. چون دوباره همون داستان تکرار میشه: بدن داره شدید به هورمون‌ها واکنش نشون می‌ده، که یعنی رشد جنین ادامه داره.
در نهایت چه نتیجه ای میشه گرفت؟
- اگه تهوع داری، بدون که احتمالاً این نشونه‌ی مثبتیه.
- اگه تهوع نداری، اصلاً نگران نباش؛ خیلی‌ها مثل تو هستن.
- تهوع شدید، هرچند اذیت‌کننده‌ست، اما معمولاً با بارداری سالم همراهه.
- در هر صورت، برای ارزیابی واقعی سلامت جنین، سونوگرافی، آزمایش خون و بررسی سطح هورمون‌ها، دقیق‌ترین روشه .