روش های قطع شیر شب یا از شیر گرفتن شبانه نوزاد
قراره چی بدونیم؟
- قطع شیردهی در نوزاد زیر یک سال
- راهکارهای تغییر تغذیه از شیر مادر به شیر خشک
- نکاتی برای کم‌کردن شیردهی به کودک بزرگ‌تر از یکسال
- از کجا بفهمیم وقتشه شیر شب رو قطع کنم؟
- چگونه بفهمم نوزادم شب‌ها از گرسنگی بیدار می‌شه یا از روی عادت؟
هر دلیلی که برای کم‌کردن یا قطع شیردهی داشته باشی، ممکنه یه دوره‌ی پر از احساس و گیج‌کننده برات باشه.اگه داری به این فکر می‌کنی که شیردهی به نوزاد یا کودکت رو کمتر کنی یا کامل قطعش کنی، اینجا چندتا نکته هست که شاید به کارت بیاد.مهم‌ترین چیز اینه که تصمیمی بگیری که به نفع تو و خانواده‌ت باشه.بعضی‌ها بعداً پشیمون می‌شن که چرا قبل از تصمیم گرفتن، از بقیه کمک یا راهنمایی نگرفتن.
کم‌کردن یا قطع شیردهی: وقتی نوزاد زیر یک ساله
فرقی نمی‌کنه چه تصمیمی داری، معمولاً آسون‌ترین راه برای کم‌کردن یا قطع شیردهی اینه که آروم‌آروم و مرحله‌به‌مرحله پیش بری. یعنی یه وعده‌ی شیردهی رو با شیر خشک یا غذا جایگزین کنی، و بعد از چند روز بری سراغ وعده‌ی بعدی.
اگه یه‌دفعه شیردهی رو قطع کنی، ممکنه سینه‌هات پر و دردناک بشه یا حتی به ماستیت (عفونت سینه) دچار بشی.قطع شیردهی از نظر روحی هم برای مادر و هم برای نوزاد سخت و احساسیه و حتی می‌تونه باعث احساس غم یا افسردگی بشه، یا اگه از قبل احساساتی بودی، اون رو شدیدتر کنه.شیردهی فقط برای سیر کردن نیست.بچه‌ها ازش آرامش و امنیت هم می‌گیرن.برای همین، بهتره این روند کم‌کم انجام بشه تا به نوزاد هم فرصت سازگاری بدی.
راهکارهای تغییر تغذیه از شیر مادر به شیر خشک
بهتره این کار رو از حدود ۶ تا ۸ هفتگی شروع کنی، چون تا اون موقع حجم شیر بدن مادر تنظیم شده و تثبیت شده. اینطوری احتمال اینکه مقدار شیرت بی‌دلیل خیلی کم بشه، کمتره.
- از یه وعده شروع کن؛ هر وعده‌ای که برایت راحت‌تره. اون رو با شیر خشک جایگزین کن.
- اگه نوزادت زیر ۶ ماهه، شیر خشک رو با شیشه بده.
- اگه بالای ۶ ماهه، می‌تونی از فنجون مخصوص نوزاد یا لیوان نی‌دار استفاده کنی.
بدن معمولاً ۵ تا ۷ روز طول می‌کشه تا متوجه کاهش یه وعده‌ی شیر بشه.وقتی دیدی سینه‌هات دیگه تو اون ساعت پر یا دردناک نیست، حالا می‌تونی وعده‌ی بعدی رو هم با شیر خشک جایگزین کنی.در این فاصله، استفاده از پد شیردهی هم می‌تونه بهت کمک کنه تا با شیرهایی که ناخواسته نشت می‌کنن، راحت‌تر کنار بیای.
نکاتی برای کم‌کردن شیردهی به کودک بزرگ‌تر
اگه کودکت دیگه نوزاد نیست و هنوز به شیر خوردن علاقه داره، کم‌کردن شیردهی ممکنه برات چالش‌برانگیز باشه. اما این نکته‌ها می‌تونه بهت کمک کنه تا این مسیر رو آروم‌تر و بدون استرس پیش ببری:
- خودت شیر پیشنهاد نده، اما اگر خودش خواست، رد نکن.
این کار باعث می‌شه بچه کم‌کم یاد بگیره خودش تنظیم کنه که کی و چقدر شیر بخواد. - روتین‌هات رو تغییر بده.
مثلاً اگه معمولاً روی یه مبل خاص بهش شیر می‌دادی، اونجا ننشین یا موقع‌هایی که همیشه شیر می‌دادیش، کار دیگه‌ای انجام بده. - نیاز به نزدیکی و توجهش رو جور دیگه‌ای تأمین کن.
باهاش وقت دونفره داشته باش. بغلش کن، باهاش بازی کن، یا فقط به حرفاش گوش بده تا حس امنیتش حفظ بشه. - عادت‌های جدید بساز.
اگه تا حالا با شیر خوردن خوابش می‌برده، کم‌کم براش جایگزین بذار—مثلاً قصه، آهنگ آروم یا لالایی. - سرگرمش کن.
تو زمان‌هایی که معمولاً شیر می‌خورده، با یه فعالیت جذاب حواسش رو پرت کن—مثلاً با هم بری بیرون، نقاشی بکشین یا بازی کنین. - زمان شیر خوردن رو کم‌کم کوتاه‌تر کن.
هربار کمی زودتر از قبل شیر دادن رو تموم کن تا عادتش کم بشه. - براش یه خوراکی سبک آماده کن.
هم‌زمان با وقتی که معمولاً شیر می‌خورده، یا قبل و بعد از شیر دادن، یه میوه یا اسنک کوچیک بهش بده. - اگه یه بزرگ‌تر دیگه اطرافت هست، ازش کمک بگیر.
گاهی حضور یه آدم دیگه می‌تونه حواس بچه رو پرت کنه و از شیر خوردن منصرفش کنه.
یادت باشه: این روند نیاز به صبر و آرامش داره. کم‌کردن شیردهی برای هر بچه‌ای متفاوته و ممکنه زمان‌بر باشه، ولی با همراهی و توجه تو، خیلی راحت‌تر می‌گذره.
از کجا بفهمم وقتشه شیر شب رو قطع کنم؟
اکثر پزشکا معتقدن که اگه نوزاد وزن‌گیری خوبی داره و روی منحنی رشدش به‌خوبی پیش می‌ره، از حدود ۳ تا ۴ ماهگی دیگه نیازی نیست شب‌ها بیدارش کنی برای شیر دادن.ولی بعضی از نوزادها تا حدود ۹ ماهگی هم ممکنه نتونن شب رو کامل بدون شیر بخوابن.اگه مطمئن نیستی که نوزادت واقعاً هنوز به شیر شب نیاز داره یا نه، بهترین کار اینه که با پزشک کودکت مشورت کنی. اون می‌تونه با بررسی وضعیت رشد و تغذیه‌ی نوزاد، راهنمایی دقیقی بهت بده.
اگه داری تلاش می‌کنی تعداد شیرهای شب رو کم کنی، یا حتی اگه می‌خوای همچنان شیر شب بدی ولی خواب خوبی برای نوزادت بسازی،کلاس‌های آموزشی خواب نوزاد می‌تونن کلی کمکت کنن.توی این کلاس‌ها، روش‌های ملایم و مناسب سن نوزاد آموزش داده می‌شه که بهت یاد می‌دن چطور کم‌کم شیر شب رو حذف کنی یا خواب منظم‌تری برای کوچولوت بسازی—فرقی نمی‌کنه الان در چه مرحله‌ای باشی.
از کجا بفهمم نوزادم شب‌ها از گرسنگی بیدار می‌شه یا از روی عادت؟
این یکی از رایج‌ترین سوال‌هایی‌یه که والدین موقع تصمیم‌گیری برای قطع شیر شب می‌پرسن.و راستش رو بخوای، چه دلیل بیدار شدن نوزادت گرسنگی باشه و چه عادت، هنوز هم می‌تونی بهش کمک کنی شب‌ها خواب منظم‌تری داشته باشه—بدون اینکه نشونه‌های گرسنگیش رو نادیده بگیری.
اگه از روی گرسنگیه:
- نوزاد بعد از بیدار شدن واقعاً شیر می‌خوره، نه فقط مک بزنه.
- شیر خوردن باعث می‌شه سریع‌تر آروم بشه و دوباره بخوابه.
- وزن‌گیری نوزاد هنوز جای نگرانی داره یا زیر ۶ ماهشه.
اگه از روی عادته:
- بیدار شدن‌ها تقریباً سر ساعت مشخصه.
- بعد از چند دقیقه مک زدن، خودش بدون شیر هم می‌تونه بخوابه.
- با روش‌های دیگه (مثل بغل یا لالایی) هم آروم می‌شه.
در هر دو حالت، می‌تونی کم‌کم و با روشی ملایم شیر شب رو کاهش بدی، طوری که هم نوزادت آروم بمونه و هم خواب شبانه‌ی بهتری تجربه کنه.اگه مطمئن نیستی، مشورت با پزشک کودک یا مشاور خواب کودک می‌تونه خیلی کمکت کنه.