قراره چی بدونیم:
- انواع وضعیت خوابیدن نوزاد در کنار مادر
- مزایای خوابیدن نوزاد کنار ماد
- خطرات خوابیدن نوزاد در بستر مشترک با والدین
- چه زمانی هم تختی نوزاد و مادر ایمن است؟
- راهکارهای ایمنی برای خواب نوزادان
آیا مادر و نوزاد باید کنار هم بخوابند؟
خوابیدن کنار نوزاد از جمله موضوعاتی محسوب می‌شه که والدین زیادی در موردش دچار تردید می‌شن. بعضی از والدین به خاطر احساس نزدیکی بیشتر با نوزاد ترجیح می‌دن کنار نوزاد بخوابن، بعضی از والدین هم بابت خطرات احتمالی نگران هستن. این مقاله بر پایه تحقیقات علمی و راهنماهای پزشکی معتبر نوشته شده تا به شکل به درستی شما رو با واقعیت‌های این موضوع بیشتر آشنا کنه.
انواع وضعیت خواب مادر و نوزاد
خوابیدن کنار نوزاد شامل چند نوع مختلف از شیوه‌های خواب والدین و نوزاد در کنار هم می‌شه:
- هم‌تختی (Bed-sharing): وقتی نوزاد و والد روی یک سطح در کنار هم مثل تخت یا کاناپه می‌خوابن.
- هم‌اتاقی (Room-sharing): نوزاد در گهواره یا تخت نوزادی جدا، اما در اتاق والدین می‌خوابه.
- هم‌اتاقی در بیمارستان (Rooming-in): پس از تولد، نوزاد در اتاق مادر، در تخت مخصوص خودش نگهداری می‌شه.
مزایای خوابیدن نوزاد کنار مادر (Room-sharing)
یکی از دلایلی که والدین به هم‌تختی با نوزاد تمایل پیدا می‌کنن، تسهیل شیردهی شبانه است. مادرانی که نوزاد کنارشان می‌خوابه، معمولاً شیر دادن شبانه آسان‌تری دارن و دفعات تغذیه بیشتر می‌شه. اما حتی در این شرایط هم توصیه می‌شه بعد از شیردهی، نوزاد رو به گهواره یا تخت مخصوص خودش برگردونین یعنی حالت هم‌اتاقی. خوابیدن کنار نوزاد به شکل ایمن یعنی روی تخت جداگانه در همان اتاق (هم‌اتاقی)، مزایای زیادی به دنبال داره:
- کاهش ۵۰ درصدی خطر SIDS: مطالعات نشان دادن که خوابیدن نوزاد در اتاق والدین، اما روی سطح جدا، خطر مرگ ناگهانی رو نصف می‌کنه.
- افزایش دفعات شیردهی با شیر مادر: مادر راحت‌تر می‌تونه نوزاد رو شیر بده و زودتر متوجه گرسنگی یا ناراحتی بشه.
- تقویت پیوند عاطفی: نوزاد با شنیدن صدای والدین، احساس امنیت بیشتری پیدا می‌کنه.
بر اساس توصیه‌های آکادمی پزشکی اطفال آمریکا (AAP)، هم‌اتاقی با نوزاد روی تخت جداگانه تا حداقل ۶ ماه اول و در حالت ایده‌آل تا یک‌سالگی، ایمن‌ترین گزینه برای کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) شناخته شده است.
خطرات خوابیدن نوزاد در بستر مشترک با والدین
در مقابل مزایای هم‌اتاقی، هم‌تختی با نوزاد می‌تونه خطراتی رو به همراه داشته باشه، به‌ویژه اگر اصول ایمنی رعایت نشن. خطرات اصلی شامل:
- افزایش احتمال خفگی یا گیر افتادن نوزاد: نوزاد ممکنه زیر بالش، پتو یا بدن والدین قرار بگیره.
- افزایش احتمال مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS): طبق آمار مرکز کنترل بیماری‌ها، بیش از ۷۰٪ موارد مرگ ناگهانی نوزادان در شرایط هم‌تختی نوزاد و والدین اتفاق افتاده است.
- خطر افتادن نوزاد از تخت یا گیر کردن بین تشک و دیوار
این خطرات در شرایطی مثل مصرف دارو، سیگار کشیدن یا خستگی شدید والدین چند برابر می‌شن.
چه زمانی هم تختی نوزاد و مادر ایمن است؟
گرچه بیشتر پزشکان هم‌تختی رو توصیه نمی‌کنن، اما اگر والدین تصمیم گرفتن این کار رو انجام بدن، بهتره حداقل نکات زیر رو رعایت کنن:
- خوابیدن روی تشک سفت توصیه می‌شه نه کاناپه یا صندلی.
- از بالش‌های حجیم، پتو و عروسک‌های پارچه‌ای روی تخت استفاده نکنن.
- والدین سیگار نکشن و الکل یا داروهای خواب‌آور مصرف نکنن.
- نوزاد روی شکم یا پهلو نخوابه (فقط خوابیدن به پشت توصیه می‌شه).
- خوابیدن نوزاد زیر ۴ ماه به‌هیچ‌وجه روی تخت والدین توصیه نمی‌شه.
راهکارهای ایمنی برای خواب نوزادان
بیش از ۳۵۰۰ نوزاد در آمریکا هر سال به علت خواب ناسالم فوت می‌کنن. برای والدینی که قصد دارن هم خوابیدن در کنار نوزاد رو حفظ کنن و هم ایمنی خواب رو رعایت کنن، بهترین پیشنهاد هم‌اتاقی ایمن تا یک‌سالگی با رعایت شرایط زیر هست:
۱. خوابیدن نوزاد به پشت: بهترین وضعیت برای کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS).
۲. استفاده از تشک سفت و بدون وسایل اضافه: استفاده از تشک استاندارد بدون بالش، پتو، عروسک یا ضربه‌گیر.
۳. پرهیز از گرم شدن زیاد اتاق: دمای اتاق نوزاد باید متعادل باشه و نوزاد بیش از حد پوشانده نشه.
۴. عدم استعمال دخانیات: پرهیز کامل از سیگار کشیدن در دوران بارداری و پس از تولد، به‌ویژه در محیط خواب نوزاد.
حرف آخر
خوابیدن کنار نوزاد اگر به شکل هم‌اتاقی و بر اساس اصول ایمن انجام بشه، می‌تونه فواید زیادی داشته باشه، از جمله کاهش خطر مرگ ناگهانی نوزاد، تقویت پیوند عاطفی و افزایش شیردهی. اما هم‌تختی به‌ویژه در ماه‌های اول زندگی، با خطرات جدی همراه هست و نیازمند دقت بسیار بالاست.
تصمیم نهایی همیشه باید با آگاهی، مشورت با پزشک و رعایت نکات ایمنی باشه، چون در نهایت، مهم‌ترین چیز سلامت و امنیت نوزاد شماست.