قراره چی بدونیم:
- نشانه‌های هشداردهنده‌ای کم‌غذایی کودک
- بررسی دلایل مختلف کم‌غذایی در کودکان
- راهکارها و استراتژی‌های کاربردی برای تشویق کودک به تغذیه سالم
- اهمیت پیگیری منظم نمودارهای رشد و شاخص‌های کلیدی برای ارزیابی رشد طبیعی کودک
- چه زمانی برای رفع نگرانی‌ها و مشکل کم‌غذایی کودک باید به متخصص مراجعه کنیم؟
کودکم کم‌غذاست یا من زیادی نگرانم؟
واقعیت اینه که یکی از دغدغه‌های همیشگی والدین، مخصوصاً اون‌هایی که تازه طعم پدر و مادر شدن رو چشیدن، مسئله «غذای کودک» هست. خیلی وقت‌ها این نگرانی پیش میاد که آیا فرزند دلبند من واقعاً دچار کم‌غذایی کودک شده یا این فقط نگرانی والدین هست که داره زیادی خودش رو نشون میده؟
علائم هشداردهنده کم‌غذایی کودک
خیلی مهمه که بتونیم فرق بین کم‌غذایی کودک واقعی که نیاز به پیگیری داره رو با نگرانی والدین که گاهی طبیعی هم هست، تشخیص بدیم. بعضی وقت‌ها بدن خود بچه یه سری سیگنال‌هایی به ما میده که این علائم هشداردهنده رو باید جدی بگیریم.
توقف یا کند شدن روند وزن‌گیری کودک
اگر می‌بینید کوچولوتون روی نمودار رشدش، که معمولاً در مراکز بهداشت یا مطب پزشک بررسی میشه، اون‌طور که باید بالا نمیره یا حتی داره افت می‌کنه، این می‌تونه یک زنگ خطر برای کم‌غذایی کودک باشه. البته هر کودکی نمودار رشد مخصوص به خودش رو داره و نباید انتظار داشته باشیم همه مثل هم باشن.
بی‌حالی و خستگی زیاد کودک
بچه‌ای که انرژی کافی از غذا دریافت نمی‌کنه، معمولاً زود خسته میشه، حوصله‌ی بازی نداره و همش کسله.
علائم کمبود ویتامین‌ها یا مواد مغذی
اگر دیدید پوست بچه‌تون خیلی خشک و رنگ‌پریده شده، موهاش شکننده شدن، یا گوشه لب‌هاش زخم میشه، این‌ها می‌تونن نشانه‌هایی از نرسیدن مواد ضروری به بدنش باشن.
امتناع شدید و طولانی‌مدت از خوردن بیشتر گروه‌های غذایی
اینکه بچه گاهی یک غذایی رو دوست نداشته باشه طبیعیه، اما اگر می‌بینید کلاً با بیشتر غذاها مشکل داره و حاضر نیست چیز جدیدی امتحان کنه، مخصوصاً اگv این غذاها از گروه‌های اصلی و مهم نباشن، باید حواسمون جمع باشه.
تغییرات در الگوی دستشویی رفتن
مثلاً یبوست‌های شدید و مکرر یا اسهال طولانی‌مدت که دلیل عفونی خاصی نداره، گاهی وقت‌ها به خاطر نوع و میزان غذایی هست که بچه می‌خوره.
بررسی دلایل احتمالی کم‌غذایی کودک
دلایل کم‌غذایی کودک می‌تونه خیلی متنوع باشه و فقط با شناختن این دلایل هست که می‌تونیم راهکارهای درستی برای داشتن یه تغذیه سالم کودک پیدا کنیم.
- مشکلات پزشکی تغذیهای کودک
مثلاً ممکنه بچه‌مون به یه ماده‌ی غذایی خاص «آلرژی یا حساسیت» داشته باشه و بعد از خوردنش دچار دل‌درد یا مشکلات دیگه‌ای بشه و همین باعث بشه از اون غذا یا غذاهای مشابه دوری کنه.
- مسائل مربوط به دهان و دندان
وقتی کودکی داره دندون درمیاره، لثه‌هاش ملتهب و دردناکه و طبیعتاً میلش به غذا کم میشه. یا اگه خدای نکرده دندونش خراب شده باشه و درد داشته باشه، یا در دهانش آفت زده باشه، این‌ها هم می‌تونن روی اشتها و غذا خوردنش تأثیر منفی بذارن.
- تاثیر عوامل رفتاری و روانی در تغذیه کودک
گاهی وقت‌ها کم غذا خوردن یا بدقلقی کردن، یک راهی میشه برای «جلب توجه» ما. وقتی می‌بینن با نخوردن، همه‌ی حواس‌ها به سمتشون جمع میشه، ممکنه این رفتار رو تکرار کنن.
راهکارهای عملی برای تغذیه سالم کودک
خوشبختانه راهکارهای زیادی وجود داره که اگر با صبر و حوصله انجامشون بدیم، می‌تونن خیلی کمک‌کننده باشن.
ایجاد یک برنامه‌ی غذایی منظم برای کودک
یعنی سعی کنیم وعده‌های اصلی و میان‌وعده‌های سالم رو تقریباً سر یک ساعت مشخص به کودک بدیم.
تجربه خوب برای کودک ایجاد کنیم
یعنی تا جایی که میشه، از استرس و جروبحث و اصرار و تهدید موقع غذا دوری کنیم.
کودک رو در انتخاب غذا شریک کنیم
مثلاً موقع خرید، ازش بپرسیم دوست داره چه میوه یا سبزیجاتی بخریم. یا موقع درست کردن غذا، یک کار کوچیک و بی‌خطر، مثل شستن سبزی یا هم زدن سالاد ساده رو بهش بسپاریم.
چه زمانی برای مشکل کم‌غذایی کودک باید از متخصص کمک گرفت؟
اگر می‌بینید که تلاش‌های شما برای بهبود تغذیه سالم کودک بعد از یک مدت معقول، مثلاً چند هفته، نتیجه نداده و همچنان با کم‌غذایی کودک دست‌وپنجه نرم می‌کنید، شاید وقتش رسیده باشه که با یک پزشک اطفال مشورت کنید. چه م.قع به پزشک مراجعه کنم؟
- توقف یا افت قابل توجه در نمودار رشد طبیعی کودک
- کم‌غذایی کودک با علائم دیگری مثل بیماری یا بی‌حالی خیلی شدید
· فرزندتون به طور مداوم و سرسختانه از خوردن بیشتر گروه‌های اصلی امتناع می‌کنه
کلام آخر ما با شما
یادتون باشه که صبر و حوصله، دو تا بال پرواز شما در این مسیر هستن. هیچ بچه‌ای یک شبه خوش‌غذا نمیشه. باید با آرامش و مهربونی، و البته باثبات و مداومت، بهش کمک کنیم تا با دنیای طعم‌ها و مزه‌ها آشتی کنه. ایجاد یک محیط آروم موقع غذا خوردن، خیلی مهم‌تر از اینه که بشقابش تا انتها خالی بشه. وقتی ما خودمون از غذا خوردن کنار بچه‌مون لذت ببریم، اون هم این حس خوب رو دریافت می‌کنه.