قراره چی بدونیم:

• اهمیت نه گفتن به کودک
• مهم‌ترین فواید نه گفتن به کودک
• اگر همیشه خواسته‌های کودک رو بپذیریم چه اتفاقی می‌افته؟
• راهکارهای اصولی برای نه گفتن به کودک

مهارت نه گفتن به کودک 

تربیت کودک بدون یادگیری مهارت‌های مهم مثل “نه گفتن” ممکن نیست. خیلی از والدین دوست دارن همیشه به خواسته‌های کودک جواب مثبت بدن چون دلسوز هستن و دوست دارن فرزندشون همیشه خوشحال باشه. ولی واقعیت این هست که کودک باید یاد بگیره که همیشه ممکن نیست هر چیزی که بخواد رو داشته باشه و باید محدودیت‌ها رو بفهمه. نه گفتن به کودک کمک می‌کنه تا یاد بگیره مرزها رو بشناسه، خویشتن‌داری کنه و بتونه در جامعه به خوبی با مشکلات کنار بیاد.

اهمیت نه گفتن به کودک (چرا باید گاهی به کودک نه گفت؟)

دنیا همیشه مطابق میل ما پیش نمی‌ره و اگر کودک از همون اول یاد نگیره که بعضی وقت‌ها باید منتظر بمونه یا جواب منفی بشنوه، در بزرگسالی هم نمی‌تونه با واقعیت‌ها کنار بیاد. پس گاهی لازمه با مهربانی و قاطعیت، نه بگیم تا کمکش کنیم فردی قوی‌تر و مستقل‌تر بار بیاد.
الف) کمک می‌کنه کودک حد و مرزها رو بفهمه
والدینی که به صورت منطقی و با دلایل مناسب “نه” می‌گن، به کودک یاد می‌دن که نمی‌شه همیشه هر چیزی خواست و محدودیت وجود داره. این مرزها کمک می‌کنن کودک رفتارهای صحیح و قابل قبول رو یاد بگیره. وقتی کودک بفهمه که “نه” شنیدن بخشی از زندگی‌ آینده‌اش هست، مهارت‌های ارتباطی کودک با دیگران هم بهتر می‌شه.
ب) تقویت صبر و کنترل هیجان
کودکانی که همیشه هر چیزی که خواستن بلافاصله بهشون داده شده، صبر و تحمل کمی دارن و وقتی با ناکامی مواجه می‌شن، زود عصبی می‌شن یا رفتارهای نامناسب نشون می‌دن. آموزش “نه” گفتن کمک می‌کنه تا کودک بتونه احساساتش رو کنترل کنه و تحملش بیشتر بشه.
ج) آماده شدن کودک برای مواجهه با واقعیت‌های زندگی
زندگی همیشه آرام و بدون چالش نیست. کودک باید یاد بگیره که شکست و محدودیت بخشی از زندگی هستن و با یادگیری “نه” شنیدن، اعتماد به نفس کودک در مواجهه با مشکلات افزایش پیدا می‌کنه.

فواید علمی و روانشناختی نه گفتن به کودک

مطالعات روانشناسی زیادی ثابت کردن که کودکانی که والدین آن‌ها به صورت متعادل و منطقی به کودک خودشون نه گفتن، از لحاظ رفتاری و هیجانی سالم‌تر هستن. تحقیقات دانشگاه هاروارد نشان داده که بخش پیش‌پیشانی مغز کودک، که مسئول کنترل رفتار و تصمیم‌گیری هست، در کودکانی که با محدودیت‌های منطقی بزرگ می‌شن، بهتر رشد می‌کنه.
همچنین بر اساس نتایج یک مطالعه دیگر، کودکانی که بهشون نه گفته می‌شه بهتر یاد می‌گیرن خودکنترلی داشته باشن، کمتر به مشکلات اضطرابی دچار می‌شن و مهارت‌های حل مسئله و مدیریت هیجان قوی‌تری دارن. علاوه بر این، کودکانی که با مرزهای سالم بزرگ می‌شن، در روابط اجتماعی هم عملکرد بهتری دارن و کمتر دچار مشکلات رفتاری می‌شن.
چرا نباید همه ی خواسته های کودک را برآورده کرد؟
اگر والدین همیشه به خواسته‌های کودک جواب مثبت ارائه بدن و “نه” گفتن رو حذف کنن، عواقب زیر ممکنه به وجود بیاد:

• کودک فکر می‌کنه همیشه حق با اوست و نمی‌پذیره که محدودیت وجود داره.
• کودک تحمل ناکامی و “نه” شنیدن رو از دست می‌ده و با کوچک‌ترین مخالفت، ناراحت یا عصبانی می‌شه.
• کودک نسبت به قوانین و محدودیت‌ها بی‌اعتنا می‌مونه و ممکنه در آینده فردی لوس، خودمحور یا وابسته بار بیاد.
• مهارت‌های حل مسئله و کنترل هیجانات کودک ضعیف می‌شه و ممکنه در تعاملات اجتماعی مشکل داشته باشه.

چطور باید به کودک نه بگیم که موثر باشه؟

نه گفتن به کودک، وقتی درست و اصولی انجام بشه، می‌تونه علاوه بر حفظ آرامش خانواده، به فرزند کمک کنه تا بهتر حد و حدود رو درک کنه و مهارت کنترل احساساتش رو تقویت کنه.
الف) با احترام و قاطعیت صحبت کنیم
نه گفتن باید قاطع باشه ولی نباید کودک رو ناراحت یا خجالت‌زده کنه. مثلاً به جای اینکه بگین این کارو نکن، می‌تونین بگین الان نمی‌شه این کار رو انجام بدیم، چون… .
ب) دلیل منطقی و قابل فهم ارائه بدیم
وقتی به کودک دلیل رد درخواستش رو می‌گین، بهش کمک می‌کنین بفهمه تصمیمات عادلانه و منطقی هستن. برای مثال؛ نمی‌تونم الان بهت بستنی بدم چون قراره شام بخوری.
ج) ثبات داشته باشیم
اگر امروز نه گفتین ولی فردا نظرتون تغییر کنه، کودک گیج می‌شه و نمی‌دونه چه انتظاری باید داشته باشه. ثبات در گفتن “نه” خیلی اهمیت داره.
د) حمایت عاطفی رو فراموش نکنیم
با وجود اینکه به کودک نه می‌گین، باید نشون بدین که دوستش دارین و به احساساتش اهمیت می‌دین. وقتی ناراحت شد، بهش کمک کنین احساسش رو بیان کنه و بفهمه شما در کنار کودک هستین.

حرف آخر 
“نه گفتن به کودک” یکی از مهم‌ترین مهارت‌های تربیتی هست که کمک می‌کنه کودک با محدودیت‌ها آشنا بشه، صبر و کنترل هیجان رو یاد بگیره و برای زندگی واقعی آماده بشه. این مهارت به شکل‌گیری شخصیت مستقل، مسئولیت‌پذیر و اجتماعی کودک کمک می‌کنه و از مشکلات رفتاری و هیجانی جلوگیری می‌کنه.
پس به والدین توصیه می‌کنیم نه فقط برای اینکه کودک پرتوقع نداشته باشین، بلکه به عنوان یک ابزار آموزشی و تربیتی به “نه گفتن” اهمیت بدین و با روش‌های منطقی و محترمانه این مهارت رو به کودک یاد بدین.